Stel je voor: je zit in een ruimte met anderen, klaar om te beginnen met spelen. Voor je ligt een eenvoudig object – een kleerhanger. In de reguliere wereld is dit een handig ding, maar wanneer je speels bent, is het een sleutel tot nieuwe mogelijkheden.
Je neemt de kleerhanger in je hand en begint deze te onderzoeken, te draaien en ermee te spelen. Terwijl je dit doet, ontstaat er een idee: deze kleerhanger kan een tijdschriftenhanger worden. Je laat je verbeelding de vrije loop en begint het te behandelen alsof het een prachtig, creatief object is. Je speelt zelfs dat je op de wc zit en daar relaxed een tijdschrift leest zonder dat het papier daarna nat wordt omdat het half achter het kraantje hangt.
In dat moment verandert niet alleen het object, maar ook jij. Terwijl je de kleerhanger als tijdschrifthouder definieert, voel je een transformatie in jezelf. Je wordt een lezer, iemand die nieuwe informatie waardeert en koestert. Dit gebeurt niet in isolatie; het is de interactie met het object die deze verandering in jou teweegbrengt.
Maar daar stopt het niet. De anderen in de ruimte zien wat er gebeurt. Ze zien hoe de kleerhanger voor jou een tijdschrifthouder is geworden en hoe jij een lezer bent geworden. Dit beïnvloedt ook hen. Sommigen van hen beginnen zich tijdschriften in te beelden, te doen alsof ze het van je afpakken omdat ze zelf het nieuwste artikel willen lezen, of mogelijk gaan ze doen alsof ze zelf een tijdschrift zijn. In acteren kan namelijk alles bestaan. De ruimte vult zich met een nieuwe, gedeelde werkelijkheid waar iedereen aan bijdraagt en door beïnvloed wordt.
Dit samenspel, deze wederzijdse beïnvloeding, illustreert hoe realiteiten gezamenlijk tot stand komen. Door je interactie met de kleerhanger en de daaropvolgende veranderingen in jezelf en de anderen, wordt een nieuwe wereld geschapen.
Houd het beeld van ‘zelf’ wat losser vast
In de wereld van spelen is niets vaststaand. Alles, van een simpel voorwerp tot je diepste zelf, is in voortdurende transformatie door de relaties en interacties die je aangaat. In mijn ogen zouden we ook zo naar onze persoonlijkheid mogen kijken. En misschien mogen we dat ook. Karen Barad, een theoretisch natuurkundige en filosoof, staat vooral bekend om haar werk in de agential realism, een filosofie die de grenzen tussen materie en betekenis onderzoekt.
Barad’s agential realism benadrukt dat entiteiten (inclusief mensen) niet vooraf vastgestelde eigenschappen hebben, maar eerder in relaties tot stand komen. Dit betekent dat eigenschappen zoals “persoonlijkheid” gezien kunnen worden als emergent uit specifieke interacties en relaties in plaats van als vaste, onveranderlijke eigenschappen van individuen. In deze zin zou ze kunnen stellen dat persoonlijkheid niet een vaststaand gegeven is, maar iets dat voortdurend wordt gevormd en hervormd door de relaties en contexten waarin een individu zich bevindt.
Dus, hoewel Barad niet letterlijk zegt dat persoonlijkheid niet bestaat, biedt haar filosofie een kader om persoonlijkheid te begrijpen als iets dynamisch en relationeel in plaats van als een vaste eigenschap.
Jij bent álles wat je kunt ‘zijn’ in het moment
In ons dagelijks leven nemen we voortdurend verschillende rollen aan. Op het ene moment kunnen we de zorgzame moeder zijn, die met liefde en geduld voor haar kinderen zorgt. Een uur later zijn we misschien de leraar, die geduldig uitleg geeft. Soms zijn we de vertrouweling en op andere momenten de afwasser. We kunnen onszelf ook als extravert presenteren tijdens een feestje, terwijl we in een andere setting de rol van een introvert aannemen.
Deze verschuivingen zijn natuurlijk, en ze laten zien hoe flexibel onze identiteit kan zijn.Het mooie is dat we onszelf niet permanent hoeven te identificeren met de labels die we tijdelijk dragen. Er is zelfs geen vaste ‘ik’ nodig om deze tijdelijke beelden te laten ontstaan en weer te verdwijnen. In elk moment kunnen we een andere rol aannemen, afgestemd op de situatie en de behoeften van dat moment. Door de flexibiliteit van ons vloeibare zelf te erkennen, realiseren we ons dat identiteit geen vaststaande eigenschap is, maar een dynamisch proces dat voortdurend in beweging is.
Dit inzicht geeft ons de vrijheid om volledig in het moment te leven en te handelen, zonder de last van een rigide zelfbeeld. Zonder ook dat er nog iets te beschermen zou zijn. De betekenisgeving van de wereld, jijzelf en de anderen om je heen wordt immers voortdurend opnieuw gecreëerd. Laten we daarom elke dag zien als een viering van de eindeloze mogelijkheden. Het is het waard!
Wil jij ook alle delen van jezelf ervaren? klik op het plaatje
