Het laatste jaar kom ik veel artikelen tegen die op verschillende wijze invulling geven aan het begrip HSP. Zo waren daar Art en Elaine Aron, die in 1996 met hun eerste boek en artikel high sensitivity, ofwel Sensory-Processing Sensitivity zoals de wetenschappelijke term was, een nieuwe sexy naam voor een persoonlijkheidskenmerk. In Nederland werd dit vertaald naar hooggevoeligheid of hoogsensitiviteit, welke door elkaar werden gebruikt.
Hooggevoelig of hoogsensitief?
In de praktijk echter werd al snel door vele coaches gevoeld dat HSP niet persé gelijk gesteld hoefde te worden aan het zeer sterk ‘gevoelig’ reageren op situaties of gedachten. In dat opzicht spreekt Antoine van Staveren over sentiment wanneer hij deze overreactiviteit bedoelt en spreekt Elke van Hoof over hooggevoeligheid als ‘last’ waarbij dit kán voorkomen bij hoogsensitieve mensen maar het ook kan ontwikkelen in een traumatische gebeurtenis, ongeluk of psychische problematiek.
Daarmee zou hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit niet aan elkaar gelijk gesteld kunnen worden en is hoogsensitiviteit de juiste term om deze eigenschap te omschrijven. Alleen al het feit dat ze met deze term probeert wetenschappelijke belangstelling op te wekken en daarmee een onderzoeksgebied opent wat tot op heden gesloten bleef, maakt dat ik graag in haar gedachtengang meega en vanaf heden over hoogsensitiviteit in plaats van hooggevoeligheid zal spreken.
Naast dit onderscheid ken ik ook nog mensen die bewust spreken over hoogbewustheid of juist onderscheid maken tussen hoogsensitief en hoogstimulatief. Of die hoogsensitieve mensen liever aanspreken met een term als hoogbewust, welke beter aansluit bij de kern van HSP; het diepere doordenken. Al deze verwarring maakte dat ik voor mezelf eens wat dieper dook in de terminologie. Zo ontdekte ik dat vóór Art en Elaine Aron de term hoogsensitief gebruikten in Duitsland de term ‘Der sensible Mensch’ werd gebruikt naar het gelijknamige boek. Sensibel, dat klinkt leuk, maar wat zegt het woordenboek er eigenlijk over?
Sensibiliseren?
Sensibiliseren wordt als woord vooral gebruikt in verband met problemen en de maatregelen die genomen moeten worden om er een oplossing voor te bieden. Het staat voor bewustmaken, attenderen, onder de aandacht brengen, belangstelling wekken, gevoelig en ontvankelijk maken, warm maken voor iets, aansporen en/of oproepen…
Deze omschrijving lezende zie ik in gedachten een aantal artiesten in het voorprogramma van een popster staan om het publiek ‘op te warmen’. En een key-note speaker aan het begin van een studiedag. Het zijn de mensen die onze emoties aanspreken. Die laten voelen wat er is, die je aansporen en oproepen tot verandering, verbetering, vernieuwing, openstellen voor anderen en verder kijken dan jezelf…
Het is exact dit fenomeen wat bij hoogsensitieve mensen de gehele dag door gebeurd…
Het zijn deze diep doordenkende en voelende mensen die in actie komen, onrecht aanpakken, willen vechten voor een idee en verbetering als eerste voelen. Maar het zijn ook de mensen die hun eigen ego-wensen kunnen verbijten omdat ze gevoelig zijn geworden voor de pijn, het gemis of de problemen van anderen en hen wil helpen.
Hoe mooi om een term te vinden die eigenlijk zo sterk benoemd wat hoogsensitiviteit is. Die verder gaat dan enkel prikkelgevoeligheid maar met name weergeeft hoe de diepere verwerking die plaatsvindt maakt dat we gevoelig worden om in actie te komen, om oplossingen te bedenken (ook out of the box), om voor anderen op te komen, de wereld een betere plek te maken, aanvoelen wat een ander nodig heeft, kleine dingen opmerken en voelen of ze relevant zijn, zaken van verschillende kanten bekijken om te ervaren of er verandering nodig is (en hoe). Niet alleen vanuit je eigen standpunt maar ook van dat van anderen. Niet in macht willen denken maar in respect en gelijkwaardigheid. Zeer verantwoordelijk voelen voor de gevoelens van anderen, het voortbestaan van een vriendschap, bedrijf of de mensheid als geheel.
Wat een heerlijk woord, hoogsensitiviteit. Laten we het koesteren!
