Deze tekst, dit model dat ik hierna ga presenteren, is een uitnodiging, een uitnodiging om thuis te komen, om je te herinneren wie je in wezen bent. Een uitnodiging om voorbij te gaan aan de ruis van het denken, de turbulentie van emoties, de verwachtingen en druk van de buitenwereld, en de schijnbare dualiteit van ons bestaan. Het is een uitnodiging om te ontdekken dat er, onder al onze worstelingen en verlangens, een diepe vrede, een diepe stilte, een diepe aanvaarding is.

We hebben allemaal verhalen, ideeën, overtuigingen en verwachtingen over onszelf en de wereld. Deze verhalen vormen vaak de lens waardoor we het leven bekijken. Ze bepalen hoe we ons voelen, hoe we reageren, hoe we ons gedragen. Maar wat als deze verhalen, deze ideeën, deze overtuigingen niet de ultieme waarheid zijn? Wat als ze slechts tijdelijke constructies zijn, voorbijgaande wolken in de eindeloze hemel van ons bewustzijn? Ik nodig je uit om deze vragen te onderzoeken, om je open te stellen voor de mogelijkheid dat er meer is dan wat je denkt te weten. Ik nodig je uit om de schoonheid en de magie van het leven te ontdekken, om jezelf te zien als een unieke expressie van het oneindige bewustzijn, om je te realiseren dat je nooit gescheiden bent geweest van het geheel.

Mensen verwijzen naar hun diepste natuur – inclusief de negen poorten naar Zijn– is slechts een hulpmiddel, een gids, een vriend op jouw reis. In deze diepte van ‘Zijn’ is er geen dogma, geen ‘ultieme waarheid’. Eerder is er op weg daarnaar toe een verzameling van inzichten en perspectieven die je kunnen helpen om je eigen waarheid, je eigen wijsheid, je eigen unieke pad te ontdekken. Dus terwijl je leest, nodig ik je uit om je hart te openen, je geest te openen, en jezelf toe te staan om alles te zijn wat je bent. Om je diepste pijn te omarmen, om je grootste vreugde te vieren, om je meest authentieke zelf te zijn. Om te ontdekken dat, in de kern van je wezen, je altijd al thuis bent geweest.

Van nature zijn we namelijk speels, nieuwsgierig, creatief en exploratief. We zijn liefde, wijsheid en veerkracht. Alles wat je zoekt in je leven is je diepste kern. Maar naarmate we ouder worden, worden we steeds meer beïnvloed door de normen en verwachtingen van de maatschappij. We leren om ons aan te passen en verliezen soms onze natuurlijke neiging om nieuwe ervaringen op te doen, de wereld om je heen te ontdekken en een open en nieuwsgierige houding aan te nemen. Het model dat ik hierna presenteer is een versimplificering van persoonlijke groei en ontwikkeling zodat je het proces gaat herkennen die iemand doormaakt wanneer deze terugkeert naar zijn /haar natuurlijke staat van speelsheid en creativiteit. Je kunt ontdekken hoe ze op hun terugkeer naar huis nieuwe manieren van denken en handelen te ontwikkelen die beter aansluiten bij wie we werkelijk zijn. 

In totaal kan ik vier verschillende niveaus onderscheiden, welke kunnen dienen als een leidraad, maar het is belangrijk om te onthouden dat ontwikkeling een continu meanderend en vooral ook persoonlijk proces is. Iedereen zal zijn of haar eigen unieke ervaring en inzicht hebben tijdens deze thuisreis naar non-duaal leven.

1: Conditionering

In deze dans van leven, ben je nog grotendeels onbewust van de diepe eenheid die onder alle verschijnselen rust. Je handelingen, je waarden, lijken voornamelijk beïnvloed door de buitenwereld, door normen en verwachtingen die anderen aan jou stellen. Je streeft zelfs naar succes op de manier zoals het van je verwacht wordt, zonder erover na te denken wat succes voor jou eigenlijk is. Je leeft als het ware op de automatische piloot. Je ziet de wereld alsof het opgesplitst is in ‘ik’ en ‘jij’, of ‘wij’ en ‘zij’. Je voelt je gescheiden van anderen en gelooft dat alles in het leven bestaat uit tegenstellingen, zoals goed en slecht, of winnen en verliezen. Het is alsof je jezelf ziet als een eiland in een grote oceaan, losstaand van alle andere eilanden, terwijl we in werkelijkheid allemaal met elkaar verbonden zijn. En dan, als een vonk in de nacht, begin je interne conflicten en onzekerheden te ervaren. Wellicht word je geconfronteerd met de beperkingen van je omgeving of vraag je je af of je wel past in deze wereld met de vele hoge of zelfs tegengestelde eisen die aan je gesteld worden (en waaraan je wilt voldoen). Dit kan als pijnlijk en verwarrend ervaren worden, een turbulente storm in de stille zee van jouw zijn. Maar deze eerste glimp, laat je verbinding met je eigen innerlijke verlangens en drijfveren maken. En dat is de eerste breuk in de illusie dat er afgescheidenheid is. je voelt dat het een uitdagende reis kan gaan worden, omdat je nog vastzit aan de dualistische manier van denken, nog geklemd in de greep van de illusie van scheiding. Maar begrijp dat dit slechts een fase is, een noodzakelijke stap op het pad naar het ontwaken tot de waarheid van wie je werkelijk bent. Weet dat de gevoelens van onzekerheid, verwarring en angst die opgeroepen worden, je de mogelijkheid bieden om te groeien en je te ontwikkelen naar een meer authentieke staat van zijn. 

2: Ontwaken

De overgang naar nonduaal ontwaken start meestal met een inzicht. Je erkent dat je ervaringen subjectief zijn en niet altijd de waarheid vertegenwoordigen. Er kan een besef ontstaan dat gevoelens en ervaringen voortkomen uit het denken, en niet direct uit de omstandigheden zelf. Het is alsof je daarmee ook begint te luisteren naar een stille roep vanuit het diepste van je wezen. Stap voor stap begin je de invloed van dualiteit (dit is goed en dat is fout) in je leven te ontdekken en begin je je eigen behoeften, grenzen en verlangens te herkennen en respecteren. Terwijl je je sterke en zwakke punten, waarden, overtuigingen, doelen en dromen onderzoekt, leer je bewustere keuzes te maken en te bepalen wat je wel en niet wilt in het leven. Dit kan leiden tot een gevoel van vreugde en vrijheid, maar ook tot twijfel en angst, omdat je niet weet hoe anderen zullen reageren op je nieuwe manier van leven en werken. 

Aangezien je bewustzijn in het begin nog vrijwel volledig duaal is gedurende het dagelijks leven, kan het kwetsbaar aanvoelen als je merkt dat jouw keuzes afwijken van de normen en waarden waarmee je bent opgegroeid. Er is moed voor nodig om keer op keer voor jezelf te kiezen. Jouw ontwikkeling stelt je echter straks in staat om je talenten ten volle te benutten en de kansen te grijpen die voor je liggen en daarom ga je door op je ontwikkelingspad. Maar langzaam begin je in te zien dat jouw conflicten en crisissen eigenlijk niets anders zijn dan reflecties, spiegels van je worsteling om deze onderliggende eenheid te realiseren. Elke crisis, elke innerlijke strijd, wordt een kans om de sluier van scheiding te doorzien. Ze zijn de echo’s van je verlangen naar eenheid, naar de erkenning dat er geen ‘ik’ en ‘jij’ is, alleen maar dit ene, onmetelijke bewustzijn.

Naarmate je je bewuster wordt van de impact die de wereld op jou heeft gehad, word je je ook bewuster van de impact die jij kunt maken als mens. Niet omdat je bijzonder bent of unieke talenten presenteert, maar de wijze waarop je naar het leven kijkt. Je begint een dieper inzicht te ontwikkelen in hoe de subjectieve ervaring ontstaat en je begrijpt dat we met onze ervaringen onze persoonlijke realiteit creëren, maar dat de wereld veel meer is dan dat. Meer oordeelloos, accepterend en omvattend dan je zelf ooit zag. Daarmee ga je jezelf toestemming te geven om jezelf creatief uit te drukken op de manier die op dat moment past. 

3: Integratie

Je bent niet langer gevangen in de stroom van externe normen en verwachtingen, niet langer verscheurd door de dualiteit van ‘ik’ en ‘jij’, ‘wij’ en ‘zij’. In plaats daarvan ontdek je een diep verlangen, een oproep vanuit je hart, om een leven te leiden dat trouw is aan jouw idealen. De wereld verandert niet, maar je perspectief erop wel. 

Voorheen zou je misschien hebben gezegd: “Ik ben gestrest omdat mijn baan zo veeleisend is” of “Ik ben ongelukkig omdat mijn partner me niet goed behandelt”. Maar nu besef je dat de wereld op een heel andere manier in elkaar steekt. Het is nog altijd heel goed mogelijk dat er veel van je wordt geëist op je werk. Maar je beseft dat je stress daarvan eerder voortkomt uit de (mogelijk onbewuste) gedachte dat je je werk altijd af moet hebben om problemen te voorkomen. Wellicht ga je zelfs verder met denken en beeld je in dat je op straat komt te staan. Het is logisch dat je lichaam vanuit dit perspectief stressvol reageert, omdat je lichaam terecht signaleert dat je een sombere voorspelling maakt. Door de rol van onze gedachten te erkennen en begrijpen kunnen we een vreedzamere, evenwichtigere relatie met de buitenwereld cultiveren en tegelijkertijd liefdevoller naar onszelf zijn. 

Omdat je meer inziet dat jouw gedachten en overtuigingen over externe omstandigheden de werkelijke oorzaak zijn van jouw emotionele reacties en gedrag, ben je er ook niet meer bang voor. Je bent niet langer op zoek naar balans en rust, noch naar oplossingen voor negatieve emoties. De vrijgekomen mentale ruimte stelt je in staat om meer in het huidige moment te leven en te genieten van het leven zoals het zich ontvouwt. Je leeft vanuit een staat van ‘zijn’ en ervaart daardoor meer lichtheid en vervulling. Hierdoor voel je meer vrede en rust, wat invloed heeft op jouw werk en relaties met anderen. Dit kan leiden tot een diepe voldoening en verbondenheid met het leven zelf. Je ziet jezelf als een unieke uitdrukking van het ene, onmetelijke bewustzijn, als een unieke golf in de oceaan van het bestaan – onderscheidbaar, maar nooit gescheiden van het geheel.

Je integreert de realiteit van de fundamentele eenheid van bewustzijn in je leven en ziet jezelf als onlosmakelijk verbonden met alles wat er is. Je ontwikkelt op een manier die bij jou past, voelend dat je op de goede weg bent omdat wat je doet op een diep niveau bij je past. Je beseft dat jouw inherente wijsheid en welzijn jou kunnen leiden, onaangetast door gedachten, emoties of ervaringen. Het enige wat je hoeft te doen is ontspannen, je overgeven aan het moment en vertrouwen op de natuurlijke intelligentie die jou leidt.

4: Non-duaal leven en werken

Dit stadia brengt je naar spirituele volwassenheid, maar dit is geen einddoel of vaste toestand, eerder een proces van voortdurende ontwikkeling. Je bereikt simpelweg een zekere mate van innerlijke vrede, acceptatie en wijsheid. 

Je leeft in harmonie met het leven. Je gedrag, je waarden, ze zijn niet langer gedreven door externe normen of verwachtingen, maar door je eigen diepe inzicht in jezelf en wereld. Je bent in staat om moeiteloos met het leven mee te stromen en je volledig open te stellen voor de oneindige mogelijkheden die het leven biedt, terwijl je tegelijkertijd de verbondenheid tussen alles en iedereen ervaart. Je leeft vanuit een staat van innerlijke vrede, onvoorwaardelijke liefde en vrijheid, ongeacht de uiterlijke omstandigheden. Het leven blijft je ook op dit niveau talloze mogelijkheden bieden om te leren en te groeien, en deze groei kan voortkomen uit allerhande ervaringen (die echter niet langer als volledig positief of negatief geduid zullen worden). Omdat je een dieper begrip van jezelf en de wereld om je heen hebt ontwikkeld, heb je geleerd om met compassie en zonder oordeel met situaties om te gaan.

Je bent geïntegreerd, maar niet op de manier die we vaak denken. Het is niet een samensmelting van gescheiden delen, geen mozaïek van gefragmenteerde stukken. Het is eerder een ontwaken voor het besef dat er nooit een scheiding was. Je ervaart het bewustzijn niet langer als iets dat ‘in’ je is, maar als iets dat je bent. Het is de stroom van het leven zelf, het mysterie dat alles doordringt. Op dit niveau ervaar je het leven als een uiting van je speelse, authentieke zelf, vrij van beperkingen van dualistische denkpatronen. Je leeft en werkt speels en creatief, steeds meer in flow, en maakt optimaal gebruik van je potentieel. Je voelt je vrij en vervuld en ziet het leven als een avontuur vol nieuwe mogelijkheden. Je waardeert diepgaand de schoonheid van het leven en elk moment. Je geniet van eenvoudige dingen en hebt compassie voor de wereld om je heen, strevend om een betere wereld voor iedereen te creëren. Je bent niet langer een ‘individu’ in de gewone zin van het woord, een losstaand ‘ik’ dat gescheiden is van de wereld. Je bent het allesomvattende bewustzijn, de ruimte waarin het leven zich ontvouwt. Je bent volledig geïntegreerd, niet omdat je delen van jezelf hebt samengevoegd, maar omdat je de inherent niet-gescheiden aard van het bewustzijn hebt gerealiseerd. Dit is het wonder van je ware natuur. Daarmee inspireer je anderen om hun nonduale bewustzijn te ontwikkelen, hun dualistische denkpatronen te overwinnen en ondersteunt hen bij hun spirituele groei. Dit kan leiden tot een andere benadering van werk en relaties, met compassie en begrip voor anderen en hun perspectieven.

Voorbeeld 1: Jan

Conditionering: Jan is een advocaat en hij werkt lange dagen om een succesvolle carrière te hebben. Hij verdient veel geld en besteedt het aan dure spullen en luxe vakanties. Hij heeft zichzelf geleerd om emoties en verlangens te onderdrukken om zijn doelen te bereiken. Hij heeft het gevoel dat er iets ontbreekt in zijn leven, maar weet niet wat. 

Ontwaken: Jan begint zich te realiseren dat hij zich leeg voelt en start een zelfontdekkingsproces. Hier begint hij zich meer bewust te worden van zijn behoeften en passies. Zo pakt hij een oude hobby op en gaat gitaarspelen. Ook verdiept hij zich in filosofische en spirituele tradities, en besluit te gaan mediteren. Na verloop van tijd begint Jan te ervaren dat zijn gevoel van afgescheidenheid een illusie is en dat mensen altijd onderling verbonden zijn. Hij realiseert zich dat hij als advocaat altijd anderen had willen helpen en begint zaken aan te nemen die gericht zijn op het beschermen van de rechten van minderheden. 

Integratie: Jan kan beter luisteren naar zijn innerlijke stem en beter meer in harmonie leven met de wereld om hem heen. Hierdoor voelt hij zich meer levendig en vervuld dan ooit tevoren. Naarmate Jan’s zelfbewustzijn groeit en hij meer voldoening vindt in zijn leven, begint hij te onderzoeken wat het betekent om echt gelukkig en tevreden te zijn. Jan begint zijn werk als advocaat te combineren met zijn passie voor muziek en begint op te treden in lokale bars. Hij schrijft liedjes over zijn ervaringen als advocaat en gebruikt deze om mensen te inspireren en te verbinden met de wereld om hen heen. Door zijn inzichten voelt hij zich meer verbonden met anderen en het grotere geheel, wat hem helpt om de muziek die hij maakt en de zaken die hij behandelt als advocaat op een dieper niveau te waarderen. 

Nonduaal leven en werken: Jan gebruikt in zijn werk de wet als een manier om een rechtvaardiger samenleving te creëren en zich te richten op het creëren van meer harmonie en verbinding in de wereld. Hij werkt aan projecten die gericht zijn op het herstel van de schade die is aangericht aan de natuurlijke omgeving door menselijke activiteiten en het verbeteren van de omstandigheden in gevangenissen. We kunnen zien dat Jan geleerd heeft zijn essentie te uiten via zijn muziek en zijn advocatenwerk om anderen te inspireren en te verbinden met de wereld.

Voorbeeld 2: Sarah 

Conditionering: Sarah is een onderwijzer en werkt hard om haar studenten te laten slagen. Ze besteedt veel tijd aan het voorbereiden van lessen en het nakijken van huiswerk. Ze zorgt ook voor haar twee kinderen en het huishouden. Ze gelooft dat het haar doel in het leven is om voor haar kinderen en haar man te zorgen, en dat haar eigen behoeften en verlangens op de tweede plek komen. Sarah voelt zich vaak uitgeput en overweldigd, maar ze vindt het moeilijk om hulp te vragen of tijd voor zichzelf te nemen. Ze voelt zich vaak overweldigd en uitgeput, maar weet niet hoe ze dit kan veranderen. Ze doet gewoon wat er van haar verwacht wordt. 

Ontwaken: Sarah begint zich te realiseren dat ze haar eigen grenzen niet respecteert. Ze begint te merken dat ze vaak gestrest en uitgeput is en dat dit een negatieve invloed heeft op haar gezondheid en haar relaties. Sarah ontdekt dat ze gelukkiger is als ze voor zichzelf zorgt en begint zich meer bewust te worden van haar eigen behoeften en verlangens. Ze realiseert zich dat ze altijd al een passie heeft gehad voor kunst en gaat hier weer tijd voor vrijmaken in haar leven. Ze ontdekt dat dit haar creativiteit en zelfexpressie laat groeien. Terwijl Sarah meer in contact komt met haar eigen behoeften en begint te zorgen voor haar welzijn, ontwikkelt ze een groeiende nieuwsgierigheid naar de diepere aspecten van het leven en haar ware aard. Ze leest spirituele boeken, oa Eckart Tolle en Byron Katie en past toe wat ze daarin tegenkomt. Ze leert om haar gedachten te observeren zonder erin op te gaan en leert zo om meer rust te vinden in haar dagelijks leven. Zo kan ze meer genieten van de momenten met haar familie en studenten.

Integratie: Sarah leert los te laten en zich over te geven aan het leven zoals het is en manieren te vinden om haar gezinsleven te combineren met haar persoonlijke interesses. Wanneer ze tegenwoordig kunst maakt, doet ze dit pas nadat ze een tijdje rustig heeft gemediteerd. Daarna voelt ze wat er door haar heen wil komen en op deze manier maakt ze haar kunst. Niet langer vanuit een idee of ‘beeld’ dat ze wil vangen, maar geleid door iets wat groter en dieper is dan haarzelf. Omdat het haar elke keer raakt wat ze maakt en anderen dit ook gunt besluit Sarah om haar liefde voor kunst te integreren in haar werk als onderwijzer. Ze begint creatieve projecten te doen met haar studenten. Door haar inzichten voelt ze zich meer verbonden met haar eigen innerlijke belevingswereld, die van haar studenten en met het grotere geheel. Het lukt haar ook om manieren te vinden om haar gezinsleven te combineren met haar persoonlijke interesses. Ze gebruikt haar kunst en haar werk als onderwijzer als uitdrukking van haar eigen essentie en als een manier om anderen te inspireren en te verbinden met de wereld om hen heen. 

Nonduaal leven en werken: Sarah voelt zich diep verbonden met het leven en de mensen om haar heen, en herkent dat ze allemaal deel uitmaken van dezelfde eenheid en onderlinge verbondenheid. Sarah is open tegen haar studenten over haar eigen emoties, wat hen helpt om zichzelf beter te begrijpen en voor zichzelf te zorgen in hun studietijd. Ze besluit om haar kunst en haar werk als onderwijzer te gebruiken als een manier om anderen te inspireren en te verbinden met de wereld om hen heen. Sarah werkt aan projecten om haar gemeenschap te ondersteunen en te verbeteren, voelt zich verbonden met alles om haar heen en geeft creatieve coaching aan andere vrouwen die ook op zoek zijn naar meer authenticiteit. 

Voorbeeld 3: Mark

Conditionering: Mark is een student en werkt hard om goede cijfers te halen. Hij is van plan om een carrière na te streven als manager in de wetenschap, omdat dit wordt gezien als een succesvolle carrière. Hij besteedt veel tijd aan zijn studie en zijn werk, en heeft moeite om tijd te vinden voor andere dingen in het leven. Hij voelt zich vaak gestrest en moe, maar gelooft dat dit normaal is. In zijn vrije tijd kijkt hij naar sportwedstrijden op tv, maar doet momenteel zelf amper aan sport. Hij heeft vroeger wel gesport, maar wil er nu zijn kostbare tijd en energie niet aan verspillen.

Ontwaken: Mark begint na te denken over zijn eigen interesses en passies en realiseert zich weer dat hij eigenlijk altijd van sport heeft gehouden. Hij gaat hardlopen in het park en meldt zich aan bij een lokale voetbalclub. Hij merkt dat sporten hem helpt om spanning los te laten en dat het hem meer energie geeft om zijn werk en studie aan te pakken. Ook ontdekt hij dat sporten hem helpt om beter te communiceren. Hij leert teamwork-vaardigheden en hoe hij anderen kan motiveren om hun doelen te bereiken. Terwijl Mark zich meer bewust wordt van zijn eigen behoeften en interesses en meer balans vindt in zijn leven, begint hij zich af te vragen wat het betekent om een vervuld leven te leiden. Hij raakt begint te onderzoeken hoe zijn identificatie met zijn persoonlijke verhaal, ambities en prestaties zijn welzijn beïnvloeden. Omdat hij hierdoor gaat begrijpen hoe zijn ervaringen van binnenuit ontstaan, ervaart hij minder stress en druk in zijn dagelijks leven, terwijl hij tegelijkertijd meer tevredenheid vindt in zijn relaties en studie.

Integratie: Mark heeft geleerd om zijn eigen essentie uit te drukken op een speelse en sportieve manier. Hij verbindt zich inmiddels op het werk met anderen door ook met collega’s te gaan sporten en werkt aan een project om de sportinfrastructuur van werknemers in zijn gemeenschap te verbeteren. Hij gebruikt zijn sportieve vaardigheden om collega’s te inspireren en het groepsgevoel te vergroten. Mark leert daarnaast om zijn gedachten en gevoelens te observeren zonder er volledig in op te gaan, waardoor hij meer aanwezig kan zijn in het hier en nu en meer kan genieten van het leven. Hierdoor voelt Mark zich meer levendig en vervuld dan ooit tevoren.

Nonduaal leven en werken : Mark leeft en werkt inmiddels als manager. Mark voelt zich diep verbonden met het leven en de mensen om hem heen en draagt graag bij aan een gezondere en meer verbonden samenleving. Hij besluit om vanuit het bedrijf waar hij werkt projecten te gaan sponsoren die bijdragen aan een betere wereld, zoals het bevorderen van sportparticipatie onder jongeren en het ondersteunen van lokale sportclubs. Zo zet Mark zich in voor het welzijn van anderen en het grotere geheel, terwijl hij trouw blijft aan zichzelf.

Meer weten?

Als je geïnteresseerd bent in het verkennen van jouw eigen pad van bewustwording en persoonlijke groei, dan kan de opleiding ‘Theater van het Leven‘ wellicht interessant zijn. Deze opleiding biedt een unieke benadering om jezelf beter te leren kennen en jouw potentieel te ontdekken. Als je eenmaal zover bent dat je anderen wilt begeleiden op dit pad, dan kan de opleiding ‘Magie in je Begeleiding‘ een waardevolle optie zijn. Deze opleiding biedt praktische handvatten en inzichten om anderen te begeleiden in hun persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Of je nu zelf op zoek bent naar meer vervulling en bewustzijn in jouw leven, of anderen wilt helpen bij hun groei, er zijn tal van mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen op dit gebied.