Het is drie uur in de middag als ik de foyer van het hotel binnenloop. Ik speur de ruimte af, maar al snel valt mijn oog op de man die ik deze middag mag interviewen. Ik loop naar hem toe en zie dat hij niet alleen is. Zodra ik bij het raam ben aangekomen schuift hij zijn stoel naar achteren en staat op om mij te groeten. ‘Hi Sandy, dat is lang geleden’. Hij stelt me voor aan zijn twee vrouwelijke gesprekspartners en benoemt dat hij nog even bezig is. Ik neem plaats aan de ronde tafel en aanschouw het drietal die nog midden in een brainstorm blijken te zijn. Het tafelblad ligt vol roze memo’s, een kladblok vol krabbels en ik hoor termen als de School voor Wereldverbeteraars, snoeperij, een maak-storm-jaar en vandaag-de-dagjes. Alle woorden rollen over hun lippen alsof ze zo uit de Van Daale worden geplukt. Geïntrigeerd door dit tafereel probeer ik te volgen waar het gesprek over gaat.
De man aan deze tafel is Juul Martin. Bekend van Durftevragen, de Waarmakerij, het Huis van Overvloed, de Deelwinkel et cetera. Hij is een spreker, trainer en adviseur. Innovatie regisseur van de Vierdaagse in Nijmegen, heeft onlangs zijn tweede boek geschreven en hij is de oprichter en initiatiefnemer van de School voor Wereldverbeteraars.
De taken worden verdeeld en het gesprek is in de afrondfase. ‘Mocht je nog iets willen weten dan weet je me te vinden.’ Juul kijkt de twee vrouwen aan en zegt:’ Stel maar domme vragen.’ Hun blikken spreken boekdelen en ik zie de verwarring in hun ogen. Ik kijk van Juul naar de twee vrouwen en weer terug en ben benieuwd wat er komen gaat. ‘Domme vragen bestaan’, begint hij, maar ze leiden wel naar zinvolle dingen.’ Hij glimlacht. Beiden laten hun ingehouden adem rustig ontsnappen en de ontspanning verschijnt weer op hun gezicht. Ze nemen afscheid en verdwijnen uit ons gezichtsveld. Juul settelt zich opnieuw in zijn stoel en bestelt een koffie en een thee. We borduren nog even verder op zijn laatste uitspraak en komen als snel tot de volgende conclusie. ‘Domme vragen zijn zinvol, maar domme antwoorden zijn ineffectief.’
Henk Hulshof fotografie
‘Mijn eerste jaren heb ik samen met mijn broer en ouders in Frankrijk gewoond. Op mijn vierde ben ik met mijn moeder en broer verhuisd naar Nieuw-Bergen. Terug naar de roots van mijn moeder en haar familie. Daar in Noord-Limburg heb ik een goede jeugd gehad. Mijn moeder heeft ons met liefde en aandacht grootgebracht. Bij ons thuis waren er weinig regels, die hebben mijn broer echt zelf moeten ontdekken. Ik zeg weleens gekscherend dat ik ben opgevoed door de wolven.’ Er verschijnt een grote grijns over zijn gezicht. ‘Het heeft er wel toe geresulteerd dat ik graag zelf mijn weg wil bepalen. Ik was eigenlijk een vrij doorsnee jongen die van buiten spelen, hutten bouwen en voetbal hield. Bergen was vertrouwd en de vakanties bracht ik door met mijn vader in Frankrijk. Wat ik wel altijd heb gemerkt is dat, waar de mensen om me heen vaak ophouden met denken, mijn gedachten automatisch nog even doorgaan.’ ‘Het gedrag van mensen heeft altijd al mijn interesse gehad. Mijn studiekeuze voor psychologie is hier logischerwijs wel uit voortgekomen. Ik vind het fascinerend om na te gaan waar bepaald gedrag vandaan komt, maar ook hoe je gedrag kunt aanpassen. De tijd als assistent in opleiding was een mooie ervaring, maar ik wilde meer. Eenmaal terug in Nijmegen kwam ik tot de conclusie dat ik mijn horizon nog iets verder wilde verbreden. Ik was opzoek naar meer menselijk contact. Zo kwam ik bij een opleiding voor coach en teambuilder terecht. Ik wil mensen vooruit helpen door goed naar ze te luisteren en op de juiste manier te begeleiden. Ik leerde ook dat, zodra je een zin begint met ‘ik vind’, je er eigenlijk al een oordeel aan koppelt. Iets wat niet bij mij past. Coaching leek mij daarom wel iets.’ ‘Alleen zover is het dus nooit gekomen, want gedurende deze opleiding kwam ik in contact met Nils Roemen. Hij is één van de oprichters van Durftevragen. Durftevragen is ooit spontaan ontstaan. Het is een mindshift waarin we niet uitgaan van schaarste, maar juist denken vanuit overvloed. Loop maar eens een rondje door je huis. Het zal je verbazen hoeveel spullen je dan tegenkomt die je zelf niet gebruikt, maar waar je wel een ander blij mee kunt maken. Deze mindset sluit volledig aan bij wie ik ben en waar ik voor sta. Mensen in beweging krijgen en uitgaan van mogelijkheden en kansen. Dus op het moment dat ik Nils Durftevragen zag doen, dacht ik: ‘dit wil ik ook’. Niet zozeer om op een podium te staan, maar wel om mensen echt te stimuleren om iets voor elkaar, de maatschappij en zelfs voor de wereld om ons heen te kunnen betekenen. Tevens verschafte het mij ook de mogelijkheid om wel een inkomen te genereren, maar tegelijkertijd ook mijn vrijheid te behouden.’ ‘Vrijheid is voor mij de voornaamste drijfveer. Door vrijheid heb ik de ruimte om te doen wat ik wil. Kan ik mezelf verder ontwikkelen op het gebied waar ik goed in ben en hiermee zelfs nog anderen helpen. Maar op de eerste plaats heb ik deze behoefte om er voor mijn vrouw en kinderen te kunnen zijn. Iedere morgen breng ik zelf de kinderen naar school en ‘s middags zorg ik dat ik ze ook regelmatig kan ophalen van school. Mijn vrouw werkt als psycholoog en onze kinderen zijn zes, vier en anderhalf. Dit is zo’n waanzinnige mooie tijd. Hun ontwikkeling en belevingswereld inspireert mij en kan mij zelfs ontroeren. Ik geniet van iedere fase en de gesprekjes die ik met ze heb. Sinds de komst van de kinderen ben ik bewuster gaan koken. Ik ben mij meer gaan verdiepen in wat we eten en de bereiding ervan. Minder vlees, meer technieken en gezonder. Zo heb ik me in het afgelopen jaar volledig gestort op perfect gegrilde groentes. Ik heb ontdekt dat het nog niet zo eenvoudig is om van diverse groentes de juiste bite te kunnen bereiden. Inmiddels roept onze middelste als ik venkel serveer:’ Oeoe, lekker pap.’ Terwijl hij dit zegt doet hij zijn zoon na. Een glunderend gezicht, twee grote stralende ogen en met gesloten mond fabriceert hij de ‘mmmmm’. ‘Kijk en daar doe je het allemaal voor en zo zie je maar weer, alles is een creatieproces van leren en ontdekken. Feilloos pakt hij de draad weer op.
Henk Hulshof fotografie
De werkzaamheden voor Durftevragen zijn gebleven, maar ondertussen heb ik al veel zijstappen gemaakt. In 2010 bedacht ik samen met Nils de Waarmakerij, een co-werkplek voor zelfstandig ondernemers. Wij klopten aan bij een wooncorporatie in Nijmegen. Binnen een week hadden we van een leegstaand pand diverse werkruimtes gecreëerd. De totale inrichting, van de verf, tapijt tot aan de meubels was afkomstig van spullen en materialen die iemand nog had liggen. Wat initieel drie maanden zou duren werd drie jaar. Al vrij in het begin bedacht ik dat als dit kan dan kunnen we wellicht ook met de hulp van anderen een heel huis gaan bouwen. Dit werd het ‘Huis van overvloed’. Hiermee hebben we wel aan alle kanten de media bereikt. Uiteindelijk kwam er zelfs een delegatie uit Den Haag naar Nijmegen om te bespreken hoe we dit allemaal voor elkaar hebben gebokst. Ik herinner me nog goed dat een van deze afgevaardigden zei: ‘Waar wij en anderen ons met name richten op de welvaart en de tekortkomingen, richten jullie je juist op overvloed. Deze insteek zorgt er in mijn ogen ook voor dat je niet kijkt naar wat je niet hebt, maar juist naar wat je wel hebt. Na dit project heb ik links en rechts nog wat werkzaamheden gedaan. Onlangs heb ik gewerkt aan mijn tweede boek. Jaren geleden heb ik ‘de Boom’ geschreven, een online boek wat je gratis kan downloaden. Het is een zelfcoachingsboek met de boom als metafoor. Volgens de laatste cijfers is het boek ruim tweeëntwintig duizend keer gedownload. Ik heb er geen stuiver aan verdiend, maar hopelijk wel wat mensen mee kunnen helpen een beter beeld te krijgen over zichzelf.’
‘En nu dus mijn tweede boek. Dit wordt er eentje mét een kaft.’ Ik begin zijn lachrimpels al te herkennen. ‘In 2017 begon ik eens voor mijzelf op te schrijven wat ik in de afgelopen jaren allemaal al had geleerd en al gaandeweg is het idee voor het boek ontstaan. De insteek was anderen leren hoe je iets wat er nog niet is kunt waarmaken. Het complete proces; van het eerste idee, een verlangen tot en met het creëren tot het gelukt is. De totstandkoming van dit idee was voor mij al een leerervaring an sich. Ik heb gemerkt dat uitgevers een behoorlijke kritische opstelling hebben ten aanzien van auteurs. Tot ik er een trof die zei: ‘Oké, ik wil je helpen. Begin maar eens met het schrijven van de achterflap’. Ik dacht eerst nog hij maakt een geintje, maar al snel werd mij duidelijk waarom ik deze opdracht kreeg. Door het schrijven van de achterflap heb ik geleerd mij te focussen en zo is het idee ontstaan voor ‘Het Handboek voor Wereldverbeteraars’. Ik ben in gesprek gegaan allerlei wereldverbeteraars, teksten gaan ordenen, structuren gaan aanbrengen en ik ben gaan nadenken over de opbouw. Twee dagen in de week zat ik in mijn oude joggingbroek op zolder. Dit heb ik volgehouden totdat het af was en ik het mocht inleveren bij de redacteur.’ ‘Sneller dan verwacht is het boek nu helemaal af. Althans, het is nu aan de redacteur en daarna aan de vormgever en illustrator. Ik sta nu dus aan het begin van weer een nieuwe fase, het loslaten.’ Ik zie twee twinkelende ogen. ‘Ik ben mij er op dit moment enorm van bewust dat anderen nu een mening gaan vormen over hetgeen ik heb geschreven. Best spannend om straks te horen wat zij ervan gaan vinden.’ Voor een paar seconden kijkt hij mij strak aan en is er geen lachrimpel te bekennen. Dan wiebelt hij een paar keer op zijn stoel op en neer en legt zijn hand op de memoblaadjes voor zich op tafel. ‘En nu dus dit.’ Enthousiast vertelt hij dat hij er naast het handboek ook ‘een School voor Wereldverbeteraars’ is ontstaan. Met onze school leren wij mensen ondernemend gedrag aan door ze hun droom te laten waarmaken. We begeleiden de Wereldverbeteraars om op een universele manier iets nieuws te gaan ontwikkelen, wat dit nieuws dan ook moge zijn. De uitdaging voor ons zit hem nu in het vinden van geschikte kandidaten, het ontwikkelen van materialen en het benaderen van bedrijven die met ons in zee willen. Zelf bevind ik mij nu in de overgangsfase van actief in de uitvoering naar het doorgeven van kennis en coaching. Zo komt die opleiding toch nog goed van pas.’ De grijns die volgt lacht zijn tanden bloot. ‘De School voor Wereldverbeteraars wordt een initiatief van mijzelf en een aantal vrouwen. Door de jaren heen heb ik gemerkt dat vrouwen wel sterk zijn in het creëren van ‘het samen gevoel’, maar in de toekomst komen er zeker ook nog wat mannen bij hoor.
‘Ach ja en zo houd ik mezelf dus lekker bezig’. Terwijl hij dit zegt oogt hij ontspannen en krachtig tegelijk. ‘Het boek en dit project zijn fantastisch. Hopelijk slaat het aan en zijn wij in staat om anderen hiermee een goede aanzet te geven in het uitwerken van hun ideeën en dromen. Hier heb ik plezier in en zoals bij alles wat er op mijn pad komt doe ik vooral wat ik doe en het is wat het is. Met deze zin nemen we afscheid. We betalen de rekening en lopen samen het hotel uit. Juul geeft mij drie zoenen op de wang. Net voordat we ieder onze kant op willen gaan vraag ik hem: ‘En wat schaft de pot vandaag?’ ‘Een lasagne’, antwoordt hij. Met veel verschillende groentes’. Een laatste keer die mooie grijns. Ik zie nog net dat hij zijn arm de lucht in steekt als zijnde een laatste groet. Ik trek een korte sprint naar het perron en een minuut later stap ik in de trein naar huis.
Tekst: Sandy Theunissen, www.hetportretvan.nl
