De ganse dag hollen, je kinderen op tijd naar school brengen, het diner op tafel, de was voldoende bijgehouden zodat je morgen nog fris en fruitig op het werk kunt verschijnen… Soms zouden we willen dat de dag niet bestond uit het behalen van deadlines. We gewoonweg meer tijd en ruimte zouden hebben om te genieten van een kop thee, een moment van verbinding met een onbekende of gewoonweg even ‘niets’ te hoeven doen.
Wat gebeurt er wanneer we het onszelf gunnen niets te doen?
Hoe lang hou jij het vol? Een paar seconden voordat je hoofd weer van alles bedenkt? Dat het je eraan herinnert wat er ook al weer extra op het boodschappenlijstje moest? Je wellicht zelfs al bent opgestaan voor je er erg in had? Hoe lang duurt het voordat je je telefoon hebt gepakt om te checken of je nog reacties hebt op je appje of Facebookpost?
Vaak merken we wel op waar we onrustig van worden. Wat hetgeen is dat ons afleidt. Hebben we in de gaten dat we continu met onze gedachten teruggaan naar gesprekken die we wellicht net iets tactvoller hadden mogen voeren. Of zijn we ons bewust van de schuldgevoelens die opkomen zodra we even niets doen. Gedachten als ‘ik ben lui’ of ‘ik doe het ook nooit goed’ zijn als schreeuwende aandachtstrekkers op de achtergrond aanwezig.
De wens om dan even ‘niets te denken’, ‘niets te hoeven’ of ‘niets te voelen’ is groot. Want je gaat ervan uit dat als je niets hoeft, doet, denkt of ervaart daarmee die onrust ook weg is. En dat klopt ook wel… alleen slaap je dan. Als er niets meer is waar de aandacht zich op richt dan is je bewustzijn weg, een kenmerkend fenomeen dat zich voordoet op de drempel van de slaap.
Wil je (innerlijke) rust zonder in slaap te vallen tijdens een meditatie?
Dan is het zaak je aandacht te gaan trainen. Te gaan zitten en te zijn. Meer niet. Simpeler dan dat kan het niet. Overigens hoeft dat niet op een speciaal kussentje in een kamertje met altaar en wierook. Het kan gewoonweg op je eigen bank, je keukenstoel of je wc. Je zit en doet niets. Want pas wanneer je kunt zitten en je niet laat afdwalen door boodschappenlijstjes, gedachten, gevoelens of zaken die gebeurd zijn, dan ervaar je innerlijke rust. Precies wat je al die tijd al wilde bereiken.
Dat is nog best lastig overigens. Gewoon maar zijn. Niet te denken aan alles dat moet. Gewoonweg te laten zijn wat er opkomt en er niet in mee te gaan. Ik weet nog dat ik bij mijn eerste meditatiecursus zat en alle geluiden hoorde terwijl ik me moest concentreren op mijn ademhaling. Maar elke keer merkte ik dat ik werd afgeleid door het tikken van de verwarmingsbuizen. Ik vond het wel lollig dat dat gebeurde maar veel rust bracht het me ook niet. Zo erg als een cursist die zei ‘dat ze zich er het hele kwartier aan zat zitten ergeren’ was het bij mij gelukkig ook niet. Maar het maakte wel dat ik me bewust werd van het feit dat het moeilijk was. En bleef ik open staan voor mogelijkheden om het ook op andere manieren dan zittend op een kussentje te trainen.
Yoga, meditatie, improvisatietheater.. de mogelijkheden om te oefenen zijn eindeloos!
Die focus op wat je voelt. Hoe vaak doe je dat eigenlijk nog? Vaak zijn we ons helemaal niet bewust van het lijf waar we in leven totdat we ziek worden of ons dusdanig bezeren waardoor we ons ineens bewust worden van dat ene lichaamsdeel. We ervaren over het algemeen ons lichaam als één geheel. Niet als afzonderlijke lichaamsdelen waar allemaal aparte sensaties te ervaren zijn. sterker nog, waarin elk stukje van je lijf andere innerlijke of uiterlijke variaties in kan laten voelen zodra je je aandacht er op richt.
Bewust worden van je lijf, van elk stukje van je lijf is een eerste manier om je levensenergie weer te laten stromen en om een gevoel van rust te ervaren. Bewust worden van wat in je speelt maakt dat je voelt wat ertoe doet. Je ervaart de sensaties, trillingen, spanningen. De warmte, de beweging… Het maakt dat je kunt genieten. Van wat je doet. Van waar je bent. Van het stromen van je energie. Je kunt een moment opladen. Ongekend genieten. Jezelf verbonden voelen met je lijf.
En als je dat eenmaal onder de knie hebt, je merkt dat het je lukt om je aandacht bij je onderrug of schouders te houden gedurende een aantal minuten doordat je telkens jezelf opnieuw terughaalt naar die plek… dan kun je dat ook op andere momenten in het leven. Dan kun je je ook meer ontspannen in andere bezigheden in je leven. Tijdens het afwassen, stofzuigen, douchen, telefoneren of wat dan ook.
De drama’s in je hoofd blijven. Maar je gelóóft ze gewoonweg minder.
Doordat je je meer ontspant in wat je doet kun je je ook wat meer ontspannen in de drama’s die in je hoofd afspelen. Zoals je ‘kijkt naar hoe je afwassen doet’ en je oplet ‘hoe jij je lichaam beweegt’ kun je als vervolgstap ook opletten ‘hoe je gedachten ontstaan in je hoofd’ of ‘opmerken hoe een emotie door je lichaam trekt als een golf die sterker wordt en weer wegrolt’ in plaats van helemaal mee te gaan met het drama in je hoofd, je er minder mee te identificeren, de gedachten te voeden met nog meer voorbeelden of toekomstige problemen. Je mag je simpelweg meer te ontspannen. Rust ontwikkelen. En daardoor alerter zijn. Zo creëert alertheid rust en de rust weer nieuwe alertheid.
Om tot slot de laatste stap naar innerlijke stilte te maken (waarbij je het bewustzijn zelf opmerkt). Daarom is het goed om de basis goed neer te zetten zodat je deze algemene waarheid niet enkel ‘weet’ maar het kúnt. Zodat je zelf daadwerkelijk als een soort ruiter ‘het paard van je focus’ kunt leiden.
Maar let op de valkuil van de snelle oplossing…
De wens is wellicht groot om jezelf deze fijne gevoelens te laten ervaren. Om de stress achter je te laten. En dus ga je enthousiast beginnen aan een fysieke training. Want zoals ik je zojuist vertelde kan het je wel degelijk helpen. Maar wat nu als het dat niet doet? Wel… dan is het na te gaan waarom je jezelf dit gunde.
Stel… we vergelijken onszelf met een glas water. Op de bodem ligt bij ieder van ons wat modder; oude pijn, emotionele reacties, gedachten, gewoontepatronen, frustraties, angsten en onzekerheden. Wat we zelf de hele dag doen is schudden aan dit glas, bijvoorbeeld door onze negatieve gedachten te geloven of gelijk actie te ondernemen wanneer er een neiging in ons naar boven komt. Het water wordt ondoorzichtig, je voelt je opgejaagd, onrustig en wordt verscheurd door tegenstrijdige emoties.
Daar wil je vanaf! En dus onderneem je actie om daarvan af te komen. Je gaat één van genoemde sporten doen of besluit dat het tijd wordt om er echt iets aan te gaan doen. Je schrijft je in voor een cursus mindfulness of gaat op retraite in een ver land in de hoop dat alles daarmee ‘op z’n plek valt’. Maar dat doet het helaas niet. Je creëert namelijk niet meer rust, je creëert juist meer ‘dingen om te doen’ bovenop alles wat je al moet. Je schudt op die manier nog hárder aan het glas in plaats van dat je rust creëert. Of er is tijdelijk wat stilte gecreëerd maar zodra je het leven weer instapt, start alles opnieuw. Herken je dit bij jezelf? Ga dan niet beginnen met een complete training. Val niet in de valkuil van een speed-up. Kies voor slow down. Al is het maar twee ademhalingen per dag!
