De taal die we gebruiken doet ertoe. Een zin die ik wel vaker hoor in coachland en die meestal verwijst naar het feit dat we geen ‘moeten’ zouden dienen te gebruiken, maar ‘willen’, omdat dat uitnodigender klinkt voor onszelf. Of het gaat over het belang van het kiezen van positieve en empowerende woorden boven negatieve en beperkende termen. Maar het gaat dieper dan dat. De woorden die we kiezen, weerspiegelen en beïnvloeden hoe we de wereld om ons heen zien en hoe we onszelf en anderen ervaren. En dát is interessant, want het geeft je directe feedback op jezelf. Geen coach voor nodig als je je ervan bewust bent.
Paardencoaching als oplossing
Maar meestal zijn we ons er niet van bewust. Niet ten diepste bewust van wat onze taal ons kan vertellen. Zo hoorde ik laatst iemand zeggen dat ze een jongen kende die op enig moment in zijn leven mocht leren om voor zichzelf op te komen. Hij nam een paardencoach in de arm. Paarden reageren precies op je lichaamshouding en dus is het logisch om voor deze hulp te kiezen om feedback te krijgen op je gedrag.
Ze vertelde verder. Hoe hij vroeger als kind kanker had gehad en destijds had meegemaakt dat over zijn grenzen werd gegaan, zelfs als hij zei dat hij geen injecties meer wilde of even geen medicijnen wilde omdat hij net weer een paar uur niet misselijk was.
Paardencoaching dus. Want als je stevig de ruimte instapt, dan luisteren ze naar je, en als je dat afwachtend of onderdanig doet, dan gaan ze aan de andere kant van de bak staan en nemen ze niets van je aan. Zo kon hij leren assertief te zijn. Voor zichzelf op te komen. Zich stevig neer te zetten.
Laten we onze ware natuur niet tekort doen!
En het klinkt ook zo logisch. Dat hij dat mag leren. Liefdevol ook naar de ‘hij’ die hij in de toekomst wil zijn. Maar door dit leren te noemen, en het af te laten hangen van ‘of hij het wel goed doet’, doe je zijn diepste natuur tekort. Hij kón namelijk al zijn grenzen aangeven en voor zichzelf opkomen. Dat daar in zijn jeugd niet naar geluisterd werd, is een feit, maar hij hoeft dus niets te leren. Deze mogelijkheid zit al in hem.
Wat hij nodig heeft, is het inzicht dat zijn kracht en capaciteit om voor zichzelf op te komen altijd aanwezig zijn geweest. Het is een kwestie van opnieuw vertrouwen op zijn eigen innerlijke wijsheid en natuurlijke vermogens. Het erkennen van deze aangeboren capaciteiten en het omarmen van zijn eigen waardevolle kwaliteiten zullen hem helpen om zijn ware zelf te realiseren. Het gaat niet om het leren van iets nieuws, maar om het onthullen van wat er altijd al was.
De systeemtheorie
Wat hij mag inzien, is dat de natuur werkt volgens het principe van de systeemtheorie, waarbij elke actie een reactie teweegbrengt en alles met elkaar in verbinding staat.
In zijn jeugd werd er gevoelsmatig niet naar zijn grenzen geluisterd, maar in de natuurlijke orde van het leven reageert de omgeving wel degelijk op onze acties en signalen. De paarden in de bak laten dat direct zien. Ze reageren op elke lichaamshouding.
En we zien dit terug in veel meer voorbeelden. Als je danst en je partner doet een stap naar voren, dan doe jij meestal een stap naar achteren, zodat jullie beweging vloeiend blijft en je niet botst. Dit wederzijds afgestemde reageren is een natuurlijk onderdeel van menselijke interactie.
Denk ook aan een simpel voorbeeld uit het verkeer. Als je met je auto richting aangeeft om van rijstrook te wisselen, zullen de andere bestuurders daarop reageren door je ruimte te geven of juist niet. Hun reactie is een directe respons op jouw actie, wat weer laat zien hoe elke handeling invloed heeft op de omgeving en daaropvolgende gebeurtenissen.
Wanneer we dit ten diepste inzien, kunnen we leren vertrouwen op onze eigen invloed en de natuurlijke feedback die we van de wereld ontvangen. Het gaat erom dat we gaan begrijpen dat al onze acties waardevol zijn en een effect hebben. Dit inzicht zal hem helpen om aan innerlijke kracht en zelfvertrouwen te winnen, zonder de noodzaak om iets te bewijzen of te veranderen aan wie we in essentie al zijn.
Deze bewustwording kan een diepgaande transformatie teweegbrengen, waarbij we niet langer afhankelijk zijn van externe bevestiging, maar juist vertrouwen op de natuurlijke wisselwerking tussen onszelf en onze omgeving.
Inzicht krijgen is iets anders dan ‘vaardigheid trainen’
Veel traditionele vormen van coaching en therapie zijn gericht op het aanleren van nieuwe vaardigheden of gedragingen. Hierbij gaan deze benaderingen ervan uit dat iemand iets moet leren of veranderen om beter te kunnen functioneren. Maar als mens zijn we ter wereld gekomen met een compleet systeem aan potentie en mogelijkheden. Deze twee benaderingen lijken op elkaar, net zoals we met spieren geboren worden maar ze kunnen trainen in een sportschool. Toch vertegenwoordigen ze twee verschillende paradigma’s.
Traditionele psychologische coaching en therapie richten zich vaak op wat er ‘ontbreekt’ of ‘negatief’ is in iemands gedrag of gedachten, en hoe dit gecorrigeerd kan worden. Dit kan actieve stappen vereisen, zoals het uitvoeren van specifieke oefeningen of het aanleren van nieuwe vaardigheden.
Aan de andere kant is er het paradigma dat zich richt op inzicht in de natuurlijke dynamieken en aangeboren potentie. Deze benadering gaat ervan uit dat verandering kan plaatsvinden door het herkennen en benutten van de reeds aanwezige capaciteiten en inzichten. Het erkennen van deze aangeboren mogelijkheden kan voldoende zijn voor verandering, omdat het een intrinsieke motivatie aanzwengelt en een gevoel van vertrouwen geeft.
In plaats van te focussen op wat er ontbreekt, richt je je op het ontwaken van deze innerlijke kracht en wijsheid, en hoe dit kan worden herkend en ingezet. Hierdoor ontstaat een meer holistische en positieve benadering van persoonlijke groei en verandering.
ps: Ik zeg hiermee niet dat paardencoaching verkeerd is. Ik zeg wel dat het op twee manieren ingezet kan worden. Begrijp je het verschil?
Maar hij was toch daadwerkelijk genegeerd in zijn jeugd?
Ik snap het als je nu vraagt: ‘Ja leuk, dat we weer mogen vertrouwen, maar bij die jongen hè? Daar is vroeger toch niet naar hem geluisterd?’ Ik begrijp waar je vraag vandaan komt.
Toen de jongen genegeerd werd, wilde zijn ego betekenis geven aan wat er gebeurde. Maar het ziet niet altijd de waarheid van wat gaande is. Het ziet enkel ons eigen perspectief. Het leven werkt echter het beste zónder al die ego-verhalen. Het wederzijds afgestemde reageren tijdens het dansen laat zien dat je bewegingen invloed hebben op je partner en vice versa, onafhankelijk van het ego’s behoefte aan controle. En de reactie van weggebruikers wanneer je richting aangeeft in de auto is een directe respons op jouw actie, wat laat zien hoe je handelingen impact hebben zonder dat het ego er een verhaal van maakt.
Terug naar deze jongen. Binnen het systeem van zijn medische behandeling waren de interventies van de artsen namelijk gericht op het vernietigen van kankercellen en het redden van zijn leven. Hoewel zijn “nee” belangrijk was, werden de medische noodzakelijkheid en de effectiviteit van de behandeling alsnog crucialer beschouwd. De cellen in zijn lichaam zouden reageren op de kankermedicijnen, en op dat fundamentele biologische niveau moest gehandeld worden. De prioriteiten lagen simpelweg anders.
Conclusie
Door te begrijpen dat zijn vroegere ervaring een systeemreactie was op celniveau, en dat zijn ego – onschuldig en goedbedoeld – hier een verhaal van heeft gemaakt dat geen waarheid in zich draagt, kan hij leren vertrouwen op de natuurlijke interacties en feedback van de wereld om hem heen. Dit inzicht helpt hem in te zien dat hij altijd invloed heeft gehad, maar dat de context en prioriteiten van het systeem soms andere reacties vereisten. Het gaat erom dat hij zijn eigen waarde en invloed herontdekt, los van de beperkingen die het ego hem heeft opgelegd.
Deze jongen hoeft dus niets te leren. Hij mag inzien hoe hij leeft in de beleving van zijn denken. En zijn lijf mag begrijpen hoe de wereld systemisch werkt, zodat hij kan vertrouwen op de natuurlijke werking van de natuur.
Hij hoeft niets te bewijzen of te laten zien. Enkel inzien. En dát is genoeg!
