De theorie van Positieve Desintegratie is ontwikkeld door Kazimierz Dąbrowski, een Poolse psychiater en psycholoog. TPD is een unieke theorie omdat het lijnrecht ingaat tegen hoe psychologen vaak keken naar ontwikkeling van mensen. Intense negatieve emoties is niet iets wat we moeten negeren of wegstoppen om zo door te kunnen functioneren, maar er wordt gekeken naar het enorme groeipotentieel dat deze emoties met zich meebrengen en dat we deze negatieve emoties nodig hebben om tot ons ware zelf te komen. De positieve desintegratie theorie omvat vijf duidelijk te onderscheiden niveaus, welke ik heb beschreven in deze blog.
Dabrowski was van mening dat onze samenleving grotendeels opereert op het laagste niveau, wat terug te zien is in een machtscultuur waarin het vrij normaal is om een ander op te offeren wanneer dat voor jezelf (of je eigen bedrijf) beter is. We zien dit bijvoorbeeld terug in hoe bedrijven niet automatisch het goede doen voor het milieu en richtlijnen hierin proberen te omzeilen. Daarnaast zien we dat ook educatie en media zelfonderzoek ontmoedigen en individuele autonomie probeert te ontmoedigen. Het is gemakkelijker om klassikaal les te geven. Het is eenvoudiger artikelen te schrijven die verklaren dat er iets mis met jou is (perfectionisme, impostersyndroom etc. dan op te staan en niet langer te accepteren dat onze maatschappij deze mentaliteit kweekt. Het is fortuinlijker standaard kleding en make-up te verkopen dan mensen te leren hun eigen stijl te ontwerpen en creëren… Wanneer je ziet hoe dit systeem werkt zie je het overal terug.
Mensen die een geïndividualiseerd ontwikkelingstraject lopen, breken met een automatische, gesocialiseerde kijk op het leven en gaan door een reeks persoonlijke desintegraties. Uiteindelijk ontwikkelt elke persoon zijn of haar eigen visie op hoe het leven zou moeten zijn en om de wereld te tonen dat het ‘anders kan’ leven zij het zelf voor. Ze stimuleren sociale verandeing via acties en kunst in alle mogelijke vormen. Ze zijn volledig congruent met hun hoogste waarden en zetten hun talenten en creativiteit hiervoor in. Of iemand doorgroeit naar een volgend niveau is volgens Dąbrowski afhankelijk van drie krachten:
1. Jouw aanleg met de unieke mogelijkheden en capaciteiten die je bij jouw geboorte hebt meegekregen. Veel mensen waarmee ik werk herkennen zich daarom in omschrijvingen van de hoogsensitieve of intens begaafde mens. Jij ook wellicht?
2. De invloeden van jouw sociale omgeving en met name hoe jij deze voelt, ervaart en interpreteert. Overexitabilities / hoogsensitiviteit (een diepere verwerking van omgevingsprikkels vanwege een verhoogde responsiviteit van het zenuwstelsel) zijn helpend in dit proces.
3. Zelfsturing; het verlangen dat je kunt ontwikkelen om te groeien en om hier bewust en actief mee bezig te zijn. Dąbrowski noemde dit de 3e factor, ofwel de wil tot ontwikkeling.
Voor Dabrowski is echte therapie altijd autopsychotherapeutisch; het verwijst je naar je innerlijke natuur en vraagt van je conditioneringen en foutieve aannames over jezelf los te laten. Het gaat hand in hand met subtractieve psychologie. Ontdek maar dat je niets hoeft te leren of te ontwikkelen, Er zijn geen technieken om symptomen te elimineren omdat de symptomen de psychische rijkdom vormen van een toenemend bewustzijn van lichaam, geest en menselijkheid.
Stress en depressie zou volgens Dąbrowski best eens voor kunnen komen uit het feit dat je je niet gedraagt zoals je je zou willen gedragen. Je kunt dus ook zeggen dat wanneer je het niet meer weet en overspoeld wordt door emoties… dat dát het moment is dat je gaat leren en ontwikkelen…. Wanneer een situatie je niet raakt, je ergens niet betrokken bij bent, dan zul je er ook niets aan veranderen. Het is dus essentieel dat je ergens door geraakt wordt. Dat het je diep raakt. Of het nu een situatie in jezelf of in je omgeving is.
Die boodschap raakt veel mensen. Het feit dat we onze eigen werkelijkheid creëren is één ding, dat we niets nodig hebben om ons goed te voelen een tweede, maar dat lijden juist kan samenhangen met psychologische groei? En dat we het mogen omarmen? Dat raakt. En het is fascinerend om er meer over te leren! Wanneer jij alles durft te omarmen wat je aan innerlijk ervaringen tegenkomt ben je hier aan het juiste adres om dat al spelende te doen.
