Vandaag luisterde ik in de auto naar de luisterversie van ‘Dare to lead’, het nieuwe boek van Brené Brown over leiderschap. Ik was bijna thuis toen ik een quote opving die zo boeiend was dat ik het fragment terugspoelde en nogmaals beluisterde. Ze haalt een moment aan waarop ze spreekt met Dheeraj Pandey waarin hij het volgende zegt:
“Uiteindelijk is leiderschap het vermogen om te gedijen in de dubbelzinnigheid van paradoxen en tegenstellingen.”
Je krijgt als zelfstandige steeds weer de vraag om een (bijna) gratis lezing te geven, waar je zelf misschien wel liever doorwerkt aan je product. Of je wilt luisteren naar wat een kind voelt en nodig heeft, maar ook dat het je geen gedoe oplevert en je weer verder kunt met je werk. Je wilt dat je teamleden met de neuzen dezelfde kant op blijven staan, maar ook dat ze lef en eigenheid tonen. Je wilt snel schakelen en vernieuwingen implementeren maar ook dat iedereen kan volgen wat je doet.
De lakmoesproef van jouw leiderschap
De snel veranderende samenleving, een naderende crisis, de onvoorspelbare toekomst… Hoe ga je om met dit soort onzekerheid? Als ondernemer, leidinggevende of professional wordt je dagelijks geconfronteerd met de spanning die door tegenstellingen wordt veroorzaakt.
Dit maakt dat er altijd een ander perspectief mogelijk is. Een alternatieve manier van kijken. Wat eerst een reden was om iets ‘slim’ te doen blijkt later het stomste te zijn wat je had kunnen doen. Of andersom…
Je wilt duidelijke keuzes maken. Met heldere redenen waarom je iets op een bepaalde manier doet. Dat geeft immers houvast. Maar wat is dan de juiste keuze wanneer zaken onduidelijk zijn, of wanneer de zaken op verschillende manieren kunnen worden opgevat? Wat is de goede keuze? Of is de eigenlijke vraag hier.. is het wel nodig om de ‘goede keuze’ te maken?
Het is hier waar moedig leiderschap inkickt! Het laat zich zien op de momenten waarop jouw karakter zich toont. Op de momenten waarin context een rol speelt en de feiten niet meer eenduidig te interpreteren zijn.
De dubbelzinnigheid van het leven
En dit is vaak het geval. Er is altijd namelijk altijd dubbelzinnigheid in het leven. Sommigen proberen dit te beheersen. Anderen raken er wanhopig door. Wat jij er ook mee doet, het is er. En om duidelijkheid, zekerheid en veiligheid voor jezelf, je team of je klanten te creëren, moet jij degene zijn die het tegenovergestelde doet. Dus.. vaar erop! Let’s go surfing!
Hoe dan? Dat is een goede vraag. Hier heb je vier manieren om de kracht van tegenpolen te leren benutten.
1. Voed je onbevangenheid
Dit gaat over de mogelijkheid die jij hebt om een situatie creatief te benaderen en te herinterpreteren. Zo maak je er een nieuw verhaal van. Een tegenslag kan zo een nieuwe kans worden. Gesloten deuren kunnen andere openen. Wéét daarom wat er speelt en handel simpelweg op een manier die past bij jouw waarden. Bij de manier waarop jij het wilt zien.
“Ik dacht dat ik er was geweest toen ik de folders ontving van de drukker en er een grote fout in stond. Maar wat bleek? Door juist het verhaal van ons bedrijf aan deze fout te koppelen vond iedereen het zo aansprekend dat de posts duizend keer gedeeld werden. Ik kreeg online meer reclame dan ik ooit met alleen die folder had kunnen bereiken…“
2. Leer focussen
Ons brein focust op datgene wat het belangrijkste lijkt. Hierdoor blijft het vasthouden aan je eigen standpunt of eis in een onderhandeling. Of voel je je lichaam nog sterker bij angst. Leer jezelf daarom te richten op de ander, of op de toekomst. Leer schakelen tussen de verschillende perspectieven. En tot slot: cultiveer hoop.
“Gek werd ik ervan: ben je je al zo bewust van jezelf, je fouten en de dingen in je verleden door faalangst, moest ik er ook nog eens uur na uur over gaan zitten praten met iemand. Pas toen ik leerde om simpelweg met mijn tenen te wiebelen en mijn aandacht te verleggen naar wat er ook op dat moment was, leek mijn lijf weer te ontdooien. De focus werd even verlegd. Hierdoor ontspande ik en kon ik mijn verhaal weer doen voor de groep.”
3. Cultiveer moed
Wanneer iets niet werkt dien je gelijk je koers aan te passen en te veranderen. ‘Eerst doen, dan oplossen’ is het credo van veel start-ups en ondernemers. Door te zien wat er in, of na een actie gebeurt, leer je veel over jezelf én over je omgeving. Zie verandering daarom als een onderdeel van het proces, niet als een fout. Verandering is geweldig om het uiteindelijk goed te krijgen. Doe het stapje voor stapje en geniet van de reis!
“Ik dacht altijd dat falen slecht was. Met een zes was ik niet tevreden en ik streefde altijd naar meer om maar zo min mogelijk commentaar op mijn werk te krijgen. Nu heb ik geleerd om veel eerder feedback te vragen, zodat het me dwingt te kijken naar mijn handelen. Niet ‘ik’ ben belangrijk maar hetgeen ik heb gecreëerd. Hierdoor sta ik veel meer open om te leren.”
4. Leer leiden en volgen
Wanneer je met anderen samenwerkt, in welke vorm dan ook, verandert continue de manier waarop je je tot de ander verhoudt. De posities verschuiven en iedereen past zich weer aan. De persoon die het ene moment leidt, volgt het volgende. Echt leiderschap gaat over diezelfde eb en vloed. Soms leidt een leider met visie en doelen, andere keren volgt hij het idee van de ander. Weet hoe je tegelijkertijd volgt en leidt.
“Ik dacht altijd dat ik degene was die het moest weten. Die vanuit positie moest beslissen. Wat was ik opgelucht toen ik ging begrijpen dat ik van mijn troon af mocht komen en aan de ander kon vragen waar hij of zij behoefte aan had. Hoe ik dit (mede) mogelijk kon maken door in overleg gaan over het hoe en wat. Ineens was het niet meer zwaar, moeilijk of eenzaam. Het voelde natuurlijk en ik was op mijn gemak.”
Al deze zaken: onbevangenheid, focus, moed en leiden/volgen, zijn vaardigheden die belangrijk zijn voor jou als werknemer, leidinggevende of zelfstandige. Het helpt je al deze vaardigheden op een creatieve en innovatieve manier op te bouwen en in te trainen. Daarnaast heb ik door improvisatie geleerd dat doen zonder falen helemaal niet leuk is. Juist wanneer het mis gaat borrelt de lach en voelt het als spelen. Ik heb mijn netheid en correctheid met liefde ingewisseld voor een portie vrijheid. Leuk leven is als een scheet. Als je moet persen is er waarschijnlijk wat anders aan de hand ;-).
