De dualiteit van de werkelijkheid
In de dynamische dans van het leven hebben we allemaal onze hoogte- en dieptepunten ervaren. Deze ervaringen zijn zo gevarieerd als de sterren aan de hemel, maar toch, op een dieper niveau, delen we een fundamentele gemeenschappelijke ervaring van mens-zijn. Wanneer je bijvoorbeeld aan duizend mensen vraagt naar een moment waarop ze zich gekwetst, verloren, onbegrepen, bezorgd, angstig of wanhopig voelden, dan krijg je duizend verschillende verhalen te horen. Vraag je aan dezelfde duizend mensen hoe ze dit moment ervaren hebben dan is dit voor iedereen min of meer hetzelfde. Er wordt dan gesproken over een beklemmend gevoel en dat elke stap voorwaarts voelt als een strijd. Er is een verkramping waardoor de heelheid en eenheid van het leven niet meer ervaren wordt.
De andere kant kent ook iedereen, want wanneer je innerlijke vrijheid ervaart, dan hebben frisse ideeën ruimte om te groeien en voel je je verbonden. Wat bedreigingen of barrières leken te zijn, zijn eigenlijk kansen. Omdat er in dit weidse bewustzijn geen problemen zijn is er ook geen behoefte aan oplossingen. Je ervaart vrede, helderheid en wijsheid. De wereld is je speeltuin. Je laat je leiden door je ware zelf. Je bent in flow. Je speelt!
Het contrast tussen deze twee polen, het gekwetst of verloren voelen en het ervaren van innerlijke vrijheid, is een reflectie van ons begrip van dualiteit. We leven in een wereld van tegenstellingen – licht en donker, vreugde en verdriet, liefde en angst. Dit is hoe ons brein werkt, het probeert altijd tegenstellingen te creëren, om een verhaal te maken, een houvast, een identiteit. En wanneer we een verhaal hebben, een mogelijke oplossing, dan proberen we daarnaar toe te werken. De buitenwereld te controleren zogezegd.
Maar is dat wel nodig?
Laten we eens kijken naar het moment zelf, naar het huidige moment, naar dit moment. Kijk eens naar jezelf, hier en nu. Is er een ‘jij’ die gekwetst is? Is er een ‘jij’ die vrij is? Of zijn dit slechts concepten, ideeën, verhalen die het brein heeft gecreëerd?
In werkelijkheid is er alleen maar dit moment, dit eeuwige nu. Het is altijd nu. En dit nu is vrij van alle concepten, alle ideeën, alle verhalen. Het is vrij van zowel pijn als vrijheid. Het is gewoon… dit. Het enige dat er is.
In deze ruimte van het huidige moment, ontvouwt het leven zich spontaan. Er zijn geen problemen, geen oplossingen, geen vreugde, geen verdriet. Er is alleen maar dit, zoals het is. En in dit volledige accepteren van wat is, komt er een diepe vrede, een helderheid, een wijsheid die voorbij alle woorden gaat.
De wereld wordt een speeltuin, omdat er niets te winnen of te verliezen is. Er is geen behoefte om iets te controleren, om iets te manipuleren, omdat er niets te controleren is. Er is alleen maar dit moment, dit eeuwige nu. En wanneer we dat voelen, dan zijn we ’thuis’.
De werkelijkheid is weerbarstiger
Hoewel een playful levenswijze aangeboren is en voelt als ’thuiskomen’ is het toch een wat zeldzamer iets in ons leven geworden. Dit heeft waarschijnlijk iets met opvoeding te maken en verantwoordelijkheid leren nemen. Als facilitator merk ik bijvoorbeeld dat wanneer ik (groepen) mensen uitnodig om door middel van spel in het hier en nu te komen, zie ik vaak rollende ogen of wordt me gevraagd waarom het afpakken van post-its bij elkaar te maken heeft met diepgaand leren. “Rollenspelen zijn niet hetzelfde als het echte leven!” wordt me dan vaak voorgehouden. Of “dit is leuk voor vijf minuten maar daarna moeten we gewoon aan het werk hoor”.
Ik geloof dat dit een weerspiegeling is van onze westerse cultuur waarin speelsheid buitenspel gezet wordt. We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Pauze houden we achter het scherm en vouwen dan in vijf minuten onze boterhammen naar binnen. Bijeenkomsten zijn pas nuttig als er hard aan de inhoud is gewerkt. In het beste geval is spelen een snelle grappige energiebron als afwisseling van het ‘echte werk’.
En toch, als we in dit moment volledig aanwezig zijn, zonder enige weerstand, zonder enig verhaal, dan ervaren we onze ware aard, ons ware zelf. We ervaren de flow van het leven, de eenheid, de heelheid van het bestaan. Dus, ongeacht de duizenden verschillende verhalen die we hebben, ongeacht onze ervaringen van gekwetst zijn of innerlijke vrijheid, herinner jezelf eraan: Er is alleen maar dit moment. En in dit moment, ben je al compleet, al heel, al vrij. Je hoeft nergens naartoe, je hoeft niets te bereiken, je hoeft niets te worden. Je bent al alles wat je ooit nodig hebt. Je bent al thuis.
