‘Opdracht duidelijk?’ galmde de stem van mijn lerares door de zaal. Ik knikte. Er kon niks mis gaan. Ik stond tegenover een vrouw met vriendelijke ogen die ik zelf had mogen uitkiezen voor deze oefening en hetgeen we moesten doen was simpel; om en om een beweging maken waarbij de keuze was om naar voren of naar achteren te gaan of je groter danwel kleiner te maken. Easy peasy, zo dacht ik nog. Een eitje. Doe ik even…

Ik keek de vrouw tegenover me in de ogen. Lieve, zachte uitstraling. Een soort volwassen serieusheid waarvan je weet dat veel levenservaring ervoor gezorgd heeft dat ze zo mild kan kijken. Een beetje omhoog mocht ik kijken, ze was waarschijnlijk net een centimeter of vijf groter dan ik was. Ik voelde dat ik de eerste stap mocht zetten en ging naar voren. Een klein stapje, voorbij de veilige afstand die je als onbekende aanneemt stond ik ineens meer vriendschappelijk dicht bij haar. Ze keek mee aan en opende haar armen. Ik voelde de warmte stromen en voelde dat ik hetzelfde mocht doen. 

En toen gebeurde het. Zij maakte zich, terwijl we daar vriendschappelijk met geopende armen tegenover elkaar stonden, ineens groter. Alsof ze schoenen aanhad met zolen van minimaal 20 centimeter hoogte toornde ze gevoelsmatig boven me uit. En mijn hele lichaam kromp ineen. Ik voelde me een kleuter zoals ik daar voor haar stond. En natuurlijk had ik de keuze om dat uit te drukken en me letterlijk kleiner te maken, maar ik koos ervoor een grote stap naar achteren te doen. Om mezelf zo snel mogelijk veilig te stellen. En de beweging erna mijn armen te sluiten. Niet eens afwachtend wat zij in de tussentijd had gedaan. Ik had het niet meer gezien. Het niet meer geregistreerd. 

En daar, toen, op dat moment, viel het kwartje…
Ik had al duizendmaal gehoord dat het goed was je intuïtie te volgen. En ik hoorde minimaal net zo vaak dat we ons reptielenbrein mogen leren beheersen. Tot op dat moment had ik eigenlijk nooit goed dat verschil ervaren. Natuurlijk kende ik wel de meer logische, analytische manier van keuzes maken, het maken van lijstjes, het afwegen van keuzes. Ik ging dan heel hard nadenken om zo snel mogelijk tot de beste keuze te komen in wat ik precies kon gaan doen. Het gevolg daarvan was dat ik vaak moe, eenzaam en lichtelijk depressief raakte. En dus wilde ik meer naar mijn gevoel. Leven vanuit mijn buik. Met open hart en handen. 

En hoewel ik ‘wist’ dat een deel van mijn gedrag voortkwam uit het vermijden van angst en het verkrijgen van een beloning (bv een like op een social media post) had ik het nog nooit zo sterk ervaren in mijn lijf. Ik besloot ter plekke er nog wat meer mee te gaan spelen. Ik stond nog altijd tegenover deze lieve vrouw en voelde hoe fijn het was om dit met haar te mogen gaan ervaren. De opdracht was hierin ook vrij: maak een keuze uit de bewegingen, volg je neiging – je eerste gevoel-  of daag jezelf juist uit het tegenovergestelde daarvan te doen.

Ik kwam naar voren. En in plaats van kijken wat zij ging doen ging ik voelen wat haar reactie met me deed. Met de focus volledig op mijn lijf zag ik haar naar voren stappen. En voelde mijn lijf reageren uit vreugde. Alsof het een intern vreugdedansje maakte. Ik maakte me groot, zij nog groter. Ik kwam naar voren, nog altijd groot en zij maakte zich kleiner. Het voelde lekker. Alsof zij eerlijk gezegd zelfs een beetje alsof ze een marionet was die ik kon bedienen met mijn acties en als zij deed wat ik had voorspelt een kick kreeg van vreugde.

Ineens begreep ik in volle omvang de mega kracht van mijn reptielenbrein… want zij wás geen marionet. En met de eigen keuzes die ze maakte zette ze me voor een intens dilemma. Eentje die mijn emotionele binnenwereld maar moeilijk kon begrijpen.

Kon het ook anders? 
Ik besloot het experiment andersom aan te gaan. Mocht ik voelen wat IK wilde ontd​ekken bij haar? Mocht ik mijn comfortzone in gevoelens uit gaan rekken? Kon ik mezelf als marionet gaan bespelen? Wat daarvoor te doen? Omdat ik voelde dat ik hard wilde nadenken over de eerste beweging en het daar niet om ging sloot ik snel mijn armen en besloot te voelen wat zij ging doen. Zij stapte naar voren. Er zat nog maar een halve meter tussen ons in. Niet de vraag ‘welke beweging wil ik nu maken?’ maar de vraag ‘wat zou vrijheid doen?’ schoot door me heen. Welke beweging zou ik mezelf gunnen? Welk gevoel mocht ik ontdekken? 

Ik besloot mezelf kleiner te maken, alsof ik het onderspit dolf. Zij kwam naar voren. Ik werd nog kleiner. Zij maakte zichzelf groter en toornde torenhoog boven me uit. Ik stapte naar voren, een paar centimeter tussen ons in nog maar. Exact het tegenovergestelde van de eerder zo natuurlijke neiging om achteruit te gaan en mezelf te beschermen. Nu stond ik uit vrije wil voor haar. Zo spannend was het dat ik mijn adem bijna inhield. Maar het was een veilige spanning. Voor het eerst in mijn leven voelde ik dat de beweging die de ander maakt niets van doen heeft met wat ik voel. Dat ik voor mezelf mag zorgen. Voor mezelf kán zorgen ook, vanuit de vraag ‘wat zou vrijheid doen’?

Het voelde als spelen wanneer ze niet reageerde zoals ik had bedacht. Dan kon ik voelen hoe rijk de keuzemogelijkheden in gedrag ik daarna had. Want onder dit alles lag nog altijd het doel tot ervaren, tot oefenen, tot zijn. Jezelf losspelen in reacties. Iets anders doen dan je ‘normaal gesproken wellicht zou doen’. Voorbij de persoon waarvan je zegt ‘dit is gewoon zoals ik ben’. 

Ons brein werkt als een machine waarbij het probeert ons te laten ervaren wat we willen ervaren. Biologisch gezien is dat zoveel mogelijk geluk en zo min mogelijk afzien. En het vergeet dat we daarvoor voor de helft van de wereld om ons heen afhankelijk zijn. Als ik verbondenheid wil ervaren en daarom in een oefening een stap naar voren zet ben ik afhankelijk van de reactie van de ander of ik dit gevoel inderdaad zal krijgen. Dat voelt kwetsbaar. Zo ook in het dagelijks leven. Besluit ik om eerlijkheid als belangrijkste waarde te nemen en die eerlijkheid brengt me in de problemen dan kan ik dat als kwetsbaar ervaren. Maar is die eerlijkheid hetgeen ik mezelf gun, omdat ik wil ervaren dat dit is waarvoor ik gekozen heb en het me een goed gevoel geeft over de persoon die ik daarmee ben dan is het een stuk minder lastig te dragen wanneer ik afgewezen wordt, simpelweg omdat ik al trots op mezelf kan zijn.

Want mensen zijn niet te voorspellen, en onrust zal een basisgegeven in relaties zijn. Wie geloofde dat na een eerste storm-fase mensen wel aan elkaar gewend zijn en we niet langer kwetsbaar zijn leeft in een sprookje. (lees ook dit artikel over de fasen van het groepsproces). Willen we iets in het leven willen veranderen, dan mogen we ons richten op wat wij zelf willen. Op waar we trots op mogen zijn. Niet langer de focus op de ander, op de uitkomst, op de dopamineboost die we onszelf zo gunnen. We mogen ons richten op wat we onszelf gunnen, niet omdat het persé zal gaan lukken, maar omdat je het jezelf gunt het te proberen. Het te doen. Het te voelen. Het te leren. Simpelweg omdat het in het verlengde ligt van de persoon die jij wilt zijn. 

Het reptielenbrein mogen we overwinnen in nieuwe situaties, bij onbekende mensen, in moeilijke beslissingen. Niet langer afhankelijk van de reactie van de ander. Maar 100% all in. Jijzelf voorop. Met datgene wat je jezelf gunde als fakkel in de donkerte van de nacht. En daarmee grenzen verleggen, nieuwe ervaringen opdoen. Dus leer jezelf beter kennen. Maak andere keuzes en daag jezelf uit! Verleg je grenzen voor degene die jij wilt zijn.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – 
Jij bent hier om het verschil te maken. Ik leer je volledig bij jezelf te blijven, ongeacht wat er gebeurd. Want pas wanneer je dat kunt doen kun je er werkelijk voor een ander zijn. Wil jij ook met luchtige embodiment oefeningen als hierboven aan de slag? Dan ben je van harte welkom bij de Theater van het Leven opleiding!