In een stoutmoedige poging de sociale sector te transformeren, introduceert Xandra van Hooff, een radicale paradoxale benadering: “Ik ga je niet helpen”. Bekt lekker he? Als de nieuwste kreet in klantgerichte zorg. Je zou hem zomaar in een tijdschrift kunnen zien staan. Maar schuilt er meer achter deze provocerende stelling dan enkel het verlangen om te choqueren? Lees mee met dit fictieve interview.
“Paradoxen zijn de nieuwe zwart,” zegt expert Xandra van Hooff. “Ze zijn complex, provocerend en brengen tegelijkertijd verfrissend ongemak en helderheid. Precies wat we nodig hebben in deze sector.”
Maar hoe werkt het omgaan met paradoxen in de praktijk? “Het is eigenlijk heel eenvoudig,” legt van Hooff uit, “Je zegt bijvoorbeeld tegen een cliënt: ‘Ik ga je niet helpen.’ En dat is het moment waarop de magie begint.”
Het klinkt als een scenario uit een surrealistische film, maar dit paradoxale model wordt inmiddels in heel Nederland uitgerold. De resultaten zijn verbazingwekkend, volgens medewerkers van gezondheidszorg, onderwijs, maar ook sociale dienstverlening zoals welzijnswerk, maatschappelijk werk en jeugdzorg.
Het is een verbluffende innovatie die de hele sociale sector heeft overgenomen: de paradoxale benadering. Op het eerste gezicht zou je kunnen denken: “Dat klinkt tegenstrijdig!”, en dat is precies het punt.
“Door te zeggen dat we cliënten niet gaan helpen, geven we ze juist de ruimte om zichzelf te helpen. De paradox werkt als een spiegel en confronteert de cliënt met hun eigen vermogen en verantwoordelijkheid,” legt van Hooff uit.
Niet iedereen is enthousiast. Sommige critici beweren dat het nieuwe model simpelweg een manier is om geld te besparen, maar deze aantijgingen worden afgewezen door de enthousiaste paradox-beoefenaars.
“Ik kan het begrijpen dat het vreemd klinkt,” zegt van Hooff. “Maar we gebruiken niet minder middelen. We gebruiken ze alleen anders. In plaats van alles voor onze cliënten te doen, begeleiden we hen nu in hun eigen proces. En de paradox is het perfecte hulpmiddel om dat te doen.”
Het is nog te vroeg om te zeggen of de paradoxale benadering zal beklijven, maar voor nu, lijkt het zeker dat het de sociale sector op zijn kop heeft gezet. In een wereld waarin alles snel verandert, is de paradox misschien wel de stabiele factor die we nodig hebben.
Nu rest de vraag: is het omarmen van paradoxen zelf een paradox? Daar zullen we je niet bij helpen om dat uit te vinden. Of misschien juist wel?
