We hebben allemaal wel eens een persoonlijkheidstest gedaan, toch? Ze zijn fascinerend en intrigerend. Of het nu de Big Five, de Myers-Briggs Type Indicator of de Enneagram betreft, ze lijken allemaal een boeiend inzicht te bieden in de details van ons unieke karakter.
Persoonlijkheidstests kunnen ons inzicht geven in de manier waarop we de wereld ervaren. Ze kunnen ons echter ook vangen in labels. Vanuit het niet-duale perspectief bestaat er geen blijvend ‘zelf’ dat we kunnen meten of labelen. Er is alleen het hier en nu, dat het enige is wat werkelijk bestaat.
Moeten we ze dan maar afschaffen? Of misschien niet? Ik nodig je uit om samen met mij deze diepgaande verkenning te maken. Laten we onszelf bevrijden van de labels en de beperkingen die we onszelf hebben opgelegd. Laten we de non-duale wereld verkennen waar we allemaal deel van uitmaken, een wereld die niet wordt gedefinieerd door onze persoonlijkheidstypen, maar door onze gezamenlijke menselijkheid en onze gezamenlijke spirituele essentie.
De persoonlijkheidstheorie is relevant
In de wereld van non-dualiteit bestaat er geen ‘ik’ of ‘jij’, geen ‘introvert’ of ‘extravert’, geen ‘denker’ of ‘voeler’. Er is alleen bewustzijn, puur en onveranderlijk. Toch blijft de persoonlijkheidstheorie in deze context zeer relevant. Dit komt omdat non-dualiteit niet inhoudt dat we specifieke concepten of theorieën negeren; in plaats daarvan erkennen we de inherente verbondenheid van alle aspecten van de menselijke ervaring.
Je persoonlijkheid, zoals gemeten door de Big Five, is de lens waardoor je de wereld ziet, zowel op het werk als in je persoonlijke leven. Deze eigenschappen – openheid, consciëntieusheid, extraversie, vriendelijkheid en neuroticisme – beïnvloeden hoe je op dit moment reageert op situaties en hoe je relaties opbouwt, zowel op het werk als daarbuiten. Deze ‘lens’ kleurt echter niet alleen je waarneming van de wereld, maar wordt vaak ten onrechte aangezien voor wie je werkelijk bent.
Elk mens is uniek en we veranderen voortdurend. Om te voelen wat goed voor ons is en hoe we het beste voor onszelf kunnen zorgen, is het belangrijk om naar binnen te keren, waar wijsheid altijd aanwezig is. Toch hebben velen van ons niet geleerd om naar onszelf te luisteren of te navigeren op een innerlijk kompas. Voor hen kan het nuttig zijn om te beseffen dat ze 1) verschillend zijn van anderen en 2) dat hun lichaam weet wat het nodig heeft. Door je persoonlijkheidseigenschappen te herkennen en te begrijpen, kun je jouw werkgeluk vergroten en je algehele welzijn bevorderen.
In die zin kan een persoonlijkheidstest dienen als een belangrijk hulpmiddel om inzicht te krijgen in jouw unieke manier van de wereld ervaren. Bovendien kan het anderen (zoals leidinggevenden, docenten en HR-medewerkers) die moeite hebben om te bepalen wat iemand nodig heeft, of die moeite hebben om ‘achter’ gedrag te kijken, inzicht geven in hoe elk individu de wereld ervaart. Dit kan helpen om interventies te ontwerpen die aansluiten bij hun specifieke behoeften en neigingen.
Én je mag eraan voorbij gaan
Nondualiteit erkent dat de persoonlijkheid een reeks aangenomen rollen en gedragspatronen is. Deze kunnen nuttig zijn voor de navigatie in de wereld, maar ze definiëren niet wie we in essentie zijn. In werkelijkheid zijn we, vanuit een non-duaal standpunt, niet beperkt tot onze persoonlijkheid, onze gedachten of onze fysieke vorm. We zijn het bewustzijn zelf, onbegrensd en vrij van alle labels en categorieën. Persoonlijkheid is slechts een tijdelijk aspect van dit bewustzijn en is niet vast of onveranderlijk.
Veel spirituele en filosofische tradities suggereren dat onze ware aard of ‘authenticiteit’ voorbijgaat aan onze tijdelijke gedachten, gevoelens en persoonlijkheidskenmerken. Authenticiteit kan eerder worden gezien als het vermogen om volledig aanwezig en ontvankelijk te zijn in het moment, zonder gehechtheid aan bepaalde identiteiten of concepten over onszelf. Er zijn geen vaste entiteiten als ‘mijn persoonlijkheid’ of ‘mijn werkgeluk’. Er is slechts het continue proces van ervaring en bewustzijn, dat zich voordoet binnen de context van wat we gewoonlijk ‘leven’ en ‘werk’ noemen.
Authenticiteit, in deze context, zou kunnen betekenen dat je ervaringen laat stromen zonder ze te categoriseren of te labelen. Het gaat over het erkennen en accepteren van wat er is, zonder te proberen het in te passen in voorgevormde concepten of ideeën over hoe dingen zouden moeten zijn.
Het bevorderen van werkgeluk, vanuit dit non-duale perspectief, gaat niet zozeer over het veranderen van mensen of hun omstandigheden om aan bepaalde criteria te voldoen, maar eerder over het ondersteunen van mensen om volledig aanwezig, bewust en open te zijn in hun ervaring, wat die ervaring ook mag zijn. Het gaat over het erkennen van de inherente volledigheid en voldoening in elk moment, ongeacht de specifieke inhoud van dat moment.
In deze zin zou je kunnen zeggen dat het bevorderen van (werk)geluk en persoonlijk welzijn niet alleen gaat om het begrijpen en aanpakken van iemands persoonlijkheid, maar ook om het bevorderen van deze diepere vorm van authenticiteit. Je kunt je bewust worden van jouw eigen ervaring, zodat je meer vrijheid en flexibiliteit hebt in hoe je reageert op de wereld om je heen. En je kunt anderen ook helpen dit te doen.
Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je mensen helpt minder gehecht te raken aan hun persoonlijkheidskenmerken of aan specifieke ideeën over hoe ze ‘zouden moeten zijn’. Tussen 2012 en 2019 deed ik dit in mijn bedrijf GaveMensen, waar ik leerde dat hoogsensitiviteit (of sensitieve begaafdheid) een prachtig talent is en niet hoeft te bepalen hoe je het leven ervaart. Ik leerde mensen (en blijf deze doelgroep leren) om meer open en ontvankelijk te zijn voor de wereld om hen heen, en om hun eigen unieke reacties op situaties te erkennen en te respecteren, zonder oordeel of zelfkritiek. Vermilderen dus.
We zijn meer dan onze persoonlijkheden, meer dan de labels die we onszelf geven. We zijn oneindig, we zijn bewustzijn, we zijn liefde. En dat is de ware reis die we hier samen gaan maken. Een reis die ons voorbij de oppervlakkige labels en naar onze diepere, gedeelde menselijkheid leidt. Een reis die ons helpt om de volheid van onze ervaringen te omarmen, zonder ze te reduceren tot simpele categorieën of te proberen ze aan te passen aan voorgevormde ideeën. Dit is de reis van authenticiteit, van bewustzijn, van liefde. En ik nodig je uit om met mij mee te gaan.
