Van kinderserie tot spirituele queeste

In de jaren 80, toen ik opgroeide, was er een kinderserie genaamd ‘The Secret Valley’ op tv, die het avontuur van kinderen in een verborgen vallei volgde. Hoewel ik aan de hele serie eigenlijk weinig aan vond is de intro-tune me altijd bijgebleven. 

I had a dream I could ride across the mountaintops. Ride on the waves where the sea turns blue. Gum trees, some trees rise until they touch the sky. I know a place where it all comes true…

I know a valley, I know a valley. My Secret Valley the world has to see. One place for children, welcome from around the world. Please come and share Secret Valley with me

In mijn leven bleef ik altijd een beetje zoekend naar wat dit betekende. Wat was het waar mijn hart elke keer een huppeltje van maakte als ik dit hoorde? het eerste wat ik begreep toen ik op zoek ging naar het nummer was dat het de tune van “Waltzing Matilda” gebruikte, een muzieksoort die behoort tot het genre van de folkloristische muziek, die vaak gaat over het vertellen van verhalen, waarbij het de heeft de kracht om gemeenschappen samen te brengen, gedeelde geschiedenissen te vieren en de verbondenheid met het land en elkaar te versterken. Dat resoneerde bij mijn gevoel. My secret valley leek een uitnodiging tot universele verbinding met mensen over de hele wereld om een plek te creëren waar we samen konden spelen (zoals de kinderen in de serie wilden doen) en gewoonweg gelukkig konden zijn.

Maar waar verwees ‘secret valley’ eigenlijk naar? Waarom was de vallei geheim en was tegelijkertijd iedereen er welkom? Er moest een legende zijn die hiernaar verwees… 

Vele jaren later hoorde ik van een twaalf eeuwen oude profetie uit de Tibetaans-boeddhistische traditie. Het heet: “de komst van het koninkrijk Shambhala”. Het verhaalt over de mythische plek genaamd Shambhala, een verborgen koninkrijk, beschermd door bergen en mist, onzichtbaar voor het gewone oog. Het wordt gezegd dat het bewoond wordt door wezens die een hoog niveau van spirituele ontwikkeling hebben bereikt en leven in een staat van vrede en harmonie. Het koninkrijk wordt soms beschreven als een paradijs op aarde, een utopie waar rechtvaardigheid en spirituele perfectie heersen. Toen ik het las wist ik dat dit was waarom deze intro-tune me altijd is bijgebleven, het raakte een diepe waarheid in me aan. En omdat het voor iedereen mogelijk is om een meer verbonden kijk op de wereld te verkrijgen is het bereikbaar voor iedereen. Maar omdat niet iedereen hiernaar zoekt is het toch ook een beetje geheim. 

Op een gegeven moment hoorde ik dat Shambhala wellicht als plek niet eens echt bestaat, maar dat het een plek binnenin ons is. Wat op zich ook logisch lijkt. Later hoorde ik over ‘de krijgers van Shambala’, ook wel Shambala krijgers genoemd. Dit zijn geen krijgers in de traditionele zin van het woord. Ze vechten niet met fysieke wapens, maar met wapens van wijsheid en compassie. 

‘Er komt een tijd dat al het leven op aarde in gevaar is. In die tijd zijn er grote machten ontstaan – barbaarse machten. En hoewel ze hun rijkdom verspillen aan voorbereidingen om elkaar te vernietigen, hebben ze veel gemeen. Deze barbaarse machten hebben wapens met ondoorgrondelijke verwoesting en dood gemeen, en technologieën die de wereld verwoesten. En het is precies op dit punt in onze geschiedenis – nu de toekomst van alle wezens aan de zwakste draad lijkt te hangen – dat het Koninkrijk der Shambhala komt tevoorschijn. Nu kun je daar niet heen omdat het geen plaats is… Het bestaat in de harten en geesten van de Shambhala krijgers. Je kunt deze krijgers niet herkennen door naar hem of haar te kijken, omdat ze geen specifieke kleding dragen, geen uniformen, geen insignes. Ze dragen geen spandoeken. Ze hebben geen barricades waarop ze kunnen klimmen om de vijand te bedreigen of waarachter ze zich kunnen hergroeperen. Ze hebben niet eens een plek van waaruit ze opereren. Toch zullen ze wereld redden, niet door geweld, maar door het verspreiden van wijsheid en het leren aan anderen hoe te leven in harmonie met de wereld en elkaar.

Hiervoor wordt grote moed verlangd van de Shambhala-krijgers, morele moed en fysieke moed. En dat is omdat ze regelrecht tot in het hart van de barbaarse machten zullen doordringen om hun wapens te ontmantelen. Ze zullen de putten en citadellen ingaan waar de wapens worden gemaakt en ingezet. Ze zullen de wandelgangen van de macht betreden, waar de beslissingen worden genomen, om de wapens in elke betekenis van het woord te ontmantelen. De Shambhala-krijgers weten dat deze wapens kunnen worden ontmanteld omdat ze monomaya zijn. Dat betekent ‘mindmade’ – gemaakt door de menselijke geest. Ze kunnen door de mens ongedaan worden gemaakt, omdat de gevaren waarmee we worden geconfronteerd niet over ons worden gebracht door een satanische godheid of een kwade buitenaardse kracht of een onveranderlijk, voorbestemd lot. Ze komen voort uit onze gedachten en interpretaties, uit onze oordelen en gewoonten, uit onze prioriteiten. Ze zijn gemaakt door de menselijke geest. Ze kunnen door de mens ongedaan worden gemaakt.

Om te trainen gebruiken ze twee instrumenten (wapens). Het ene is compassie, en het andere is inzicht in de radicale onderlinge afhankelijkheid van alle verschijnselen. En je hebt ze allebei nodig, zei hij. Je hebt compassie nodig, om de pijn van anderen te voelen en de wens te hebben om die te verlichten. Dat levert de brandstof om je daar te brengen waar je moet zijn, om te doen wat je moet doen. Om dat te kunnen doen betekent het dat je niet meer bang moet zijn voor pijn, voor emotioneel leed. Je kunt zijn en doen waarvoor je bedoeld bent, zelfs als dat betekent dat men geconfronteerd wordt met grote persoonlijke risico’s. Je kunt het dus niet alleen. En dus heb je ook dat andere instrument nodig; het inzicht in de radicale onderlinge verbondenheid die de kern van het bestaan hier op aarde vormt. En het is in die onderlinge verbondenheid dat het meest kleine gebaar ten positieve op termijn een gigantische ommekeer tot gevolg kan hebben. Een enkele opmerking kan een getraumatiseerd hart helen. Onze ware kracht komt voort uit compassie en wijsheid, in plaats van uit macht of geweld.

Ik vond het zo prachtig om dit verhaal voor de eerste keer te horen. Ik was student van het Boeddhisme, dus het was niet zo raar dat ik het tegenkwam, maar inmiddels had ik binnen mijn bedrijf een opleiding vormgegeven waarin ik mensen twee dingen leerde: ten eerste om in te zien hoe we als mens onschuldig onze menselijke ervaring creëren. En ten tweede om gevoelens niet te willen vermijden of verdoven, maar er juist helemaal mee te zijn, ze te omarmen. De boodschap van de Shambhala-krijgers, met hun focus op mededogen en wijsheid, resoneren diep met de principes die ik wilde overbrengen in mijn trainingen. Het is deze combinatie van Boeddhistische wijsheid en praktische toepassing in het dagelijks leven die ik als mijn levenswerk zie, geïnspireerd door de eeuwenoude verhalen van Shambhala.

Maar mijn broek zakte af toen ik het verhaal ook nog eens tegenkwam in het boek ‘Terugkeer naar het Leven’ van Joanna Macy. Ik was gecharmeerd door haar werk rondom ‘het Werk dat weer verbindt’ en besloot om me verder te verdiepen in wat zij de wereld te bieden had. Toen ik het zag staan leek het alsof er ineens allerlei losse draden in mijn leven bijeen werden geknoopt. Zij gaf er nog een extra betekenis aan. De ‘Shambhala-krijger’ blijkt volgens haar een metafoor te zijn voor wat in het boeddhisme wordt begrepen als de Bodhisattva. Een Bodhisattva belichaamt grote compassie (karuna) en wijsheid (prajna) en beloofd alle levende wezens te helpen in hun pad naar verlichting. Als jij mee wilt helpen om de Wereld van Morgen mogelijk te maken, lees deze profetie van de Shambala krijger uit de Boeddhistische Kala Chakra Tantra dan nog eens, en nu met de intentie alsof het over jou gaat. Laat het je inspireren om bij te dragen aan de creatie van een wereld waarin iedereen welkom is en waar de ware schatten niet verborgen zijn, maar gedeeld worden in het openbaar.